زبان اَلکَنان: بررسی و تحلیل مقایسه‌ای دو سرودۀ انوری و قاآنی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز

2 دانشجوی دکتری ادبیات غنایی، دانشگاه شیراز

چکیده

نظریه­های جدید ادبی با رویکردهای گوناگون زمینه را برای خوانش­های متفاوت فراهم کرده است. یکی از این رویکردها ساختارگرایی است که اساس آن بر تجزیۀ متن به کوچکترین عناصر سازنده و دقّت نظر در چگونگی روابط این سازه­هاست. این پژوهش بر آن است تا دو قطعۀ مشابه انوری و قاآنی را بر مبنای رویکرد ساختارگرایی تجزیه و تحلیل کند. روش تحقیق کیفی، از نوع تحلیلی ـ توصیفی و به شیوۀ متن­پژوهی است. قاآنی در شعر خویش در ابعاد مختلف ساختاری و مضمونی از انوری تأثیر پذیرفته است. یافته­ها نشان می­دهد: در هر دو سروده، اجزاء ساختاری اثر، اعمّ از قالب، زبان و موسیقی، در بافتی منسجم و نظام­مند، در خدمت پروراندن هر چه بهتر مضمون و درون­مایۀ مطرح شده در آن به کار رفته­اند و هر دو شاعر توانسته­اند تصویری پر­تحرّک، زنده و تأثیرگذار از طرز سخن گفتن الکنان بیافرینند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
  • . . 2
ـ احمدی، بابک. (1370). ساختار و تأویل متن، جلد اول، تهران: مرکز.
ـ آرین­پور، یحیی. (1351). از صبا تا نیما، جلد اول، بازگشت * بیداری، تهران: فرانکلین.
ـ اسکولز، رابرت. (1379). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: آگاه.
ـ امامی، نصرالله. (1382). ساخت­گرایی و نقد ساختاری همراه با نمونه و تحلیل، اهواز: رسش.
ـ انوری ابیوردی. (1376).دیوان انوری، با مقدمۀ سعید نفیسی، به اهتمام پرویز بابایی، تهران: نگاه.
ـ باقری، مهری. (1382). مقدمات زبانشناسی، تهران: قطره.
ـ بهار، محمد تقی (ملک­الشعراء). (1384). سبک­شناسی یا تاریخ تطور نثر فارسی، جلد اول، تهران: امیر­کبیر.
ـ پورنامداریان، تقی. (1382). گمشدۀ لب دریا : تأملی در معنی و صورت شعر حافظ، تهران: سخن.
ـ تورکو، لویس. (1389). گفت­و­گو نویسی در داستان، ترجمۀ پریسا خسروی سامانی، اهواز :رسش.
ـ خاتمی، احمد. (1373). تاریخ ادبیات ایران در دورۀ بازگشت ادبی ( از سقوط صفویه تا استقرار مشروطه)، جلد دوم، تهران: پایا.
ـ روحانی، مسعود. (1390). «بررسی کارکردهای تکرار در شعر معاصر» (با تکیه بر شعر سپهری، شاملو و فروغ) ، مجلّۀ بوستان ادب، سال 3، شمارۀ 2.
ـ ریپکا، یان. (1364). ادبیات ایران در زمان سلجوقیان و مغولان، ترجمۀ دکتر یعقوب آژند، تهران: گستره.
ـ زرین­کوب، عبدالحسین. (1389). با کاروان حله، تهران: علمی.
ـ سلدن، رامان. (1372). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: هما.
ـ شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1391). رستاخیز کلمات: درس­گفتارهایی دربارۀ نظریۀ ادبی، تهران: سخن.
ـ ....................................... . (1389). مفلس کیمیافروش (نقد و تحلیل شعر انوری)، تهران: سخن.
ـ ....................................... .( 1388). موسیقی شعر، تهران: سخن.
ـ شمیسا، سیروس. (1383).  سبک­شناسی شعر، تهران: فردوس.        
ـ صفائی، ابراهیم. (بی­تا). نهضت ادبی ایران در عصر قاجار، تهران: کتابفروشی ابن­سینا.
ـ صفا، ذبیح الله. (1384). تاریخ ادبیات ایران، جلد اوّل، خلاصۀ جلد اول و دوم، تهران: ققنوس.
ـ قاآنی شیرازی.(1363). دیوان حکیم قاآنی شیرازی، با مقدمه و تصحیح ناصر هیری، تهران: گلشائی.
ـ قویمی، مهوش. (1383). آوا و القا: رهیافتی به شعر اخوان­ثالث، تهران: هرمس.