درآمدی بر تعامل میان ادبیات کلاسیک عرفانی با سینمای معناگرا (با تأکید بر تحلیل ظرفیت‏های نمایشی رساله‏ی حی بن یقظان ابن سینا)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه عمومی، دانشگاه هنر

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس.

3 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

برای بررسی بهتر تعامل میان ادبیات و سینما، می‎توان با توجه به یک طبقه‎بندی کلی و با در نظر گرفتن انواع ادبی (حماسی، تعلیمی، غنایی، عرفانی و شاخه­های آنها) و ژانرهای مختلف سینمایی، این رابطه را به طور تخصصی­تر مورد توجه قرار داد. بر این اساس، در پژوهش حاضر تلاش شده به روش توصیفی - تحلیلی چگونگی تعامل میان ادبیات عرفانی با سینمای معناگرا بررسی شده و نشان داده شود که این آثار چگونه می­توانند در سینمای هنری و معناگرا، به نسخه­های تصویری تبدیل شوند. به این منظور، رساله­ی حی بن یقظان ابن سینا نیز به عنوان نمونه بررسی شده و نتایج تحلیل در قالب اشارات کلی به آثار مشابه تعمیم داده شده است. به این ترتیب باید گفت برجستگی، تنوع و تکثر تصاویر حاصل از توصیفات نویسنده در این نوع آثار باعث خلق فضا، شخصیت­ها و موقعیت‎هایی می­شود که به نوعی با سینمای ناب و غیر روایی همخوانی دارد. در این متون معانی با ایجاد تصاویر و موقعیت‎های متنوع، قابل درک می‎شوند و همین شیوه‏ی بیان ادبی، نقطه‎ی اشتراک با زبان سینمای هنری است؛ و این امکان را ایجاد می‎کند که بتوان با استفاده از آثاری از این نوع، سینمای اقتباسی با رویکرد معناگرا را رشد و توسعه داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
  • . . 3
چکیده [English]

.

مراجع

  1. ابن ­طفیل، (1388) زنده­ی بیدار، ترجمه­ بدیع الزمان فروزانفر، چاپ ششم. تهران: علمی و فرهنگی.
  2. اسلامی ندوشن،‌ محمد علی (1384) از رودکی تا بهار، تهران: نغمه زندگی.
  3. اناری، الهام (1386) سینمای معنا‌گرا؛ فطرت‌های پاک انسانی، همشهری آنلاین، 18 آبان،www.hamshahrionline.ir
  4. برت، آر.ال. (1382) تخیّل، ترجمه مسعود جعفری، چاپ دوم، تهران: مرکز.
  5. بهرام­پژدو، زرتشت (1343) ارداویرافنامه منظوم، به کوشش رحیم عفیفی، مشهد: دانشگاه مشهد.
  6. بوردول، دیوید و تامپسون، کریستین (1390) هنر سینما، ترجمه فتاح محمدی، چاپ هشتم، تهران: مرکز.
  7. پورجوادی، نصرالله (1366) حکمت دینی و تقدّس زبان فارسی، مجله نشر دانش، سال8، ش2. صص2-15.
  8. پورشبانان، علیرضا (1394) بررسی و تحلیل ظرفیت­های نمایشی ده اثر برگزیده­ی ادبیات کلاسیک فارسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، به راهنمایی دکتر سعید بزرگ­بیگدلی.
  9. جینکز، ویلیام. (1364) ادبیات فیلم، ترجمه محمدتقی احمدیان و شهلا حکیمیان، تهران: سروش.
  10. خیری، محمد (1368) اقتباس برای فیلم­نامه. تهران: صدا و سیما.
  11. ریپکا  یان و همکاران (1370) تاریخ ادبیات ایران، ترجمه کیخسرو کشاورز، تهران: گوتنبرگ و جاویدان خرد.
  12. زرین­کوب، عبدالحسین (1383) از گذشته ادبی ایران، چاپ سوم، تهران: سخن.
  13. زرین­کوب، عبدالحسین (1357) در جستجوی تصوف، تهران، امیرکبیر.
  14. زرین­کوب، عبدالحسین (1373) ارزش میراث و صوفیه، تهران، چاپ هفتم، تهران: امیرکبیر. 
  15. سنایی، ابوالمجد مجدودبن آدم (1360) مثنوی‏های حکیم سنایی به انضمام شرح سیرالعباد الی المعاد به کوشش محمدتقی مدرس رضوی، چاپ دوم، تهران: انتشارات بابک.
  16.  سیگر، لیندا (1380) فیلمنامه‌ اقتباسی، ترجمه‌ عباس اکبری، تهران: نقش و نگار.
  17. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1385) تازیانه­های سلوک، چاپ ششم، تهران: آگاه.
  18. عطار نیشابوری، فریدالدین محمدبن ابراهیم (1386) مصیبت­نامه، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ ششم، تهران: سخن.
  19. قیصری، روحی محمد داود (1375) شرح فصوص­الحکم، به کوشش سید جلال‎الدین آشتیانی، تهران: علمی و فرهنگی.
  20. کربن، هانری (1389) ابن سینا و تمثیل عرفانی، ترجمه­ انشالله رحمتی، چاپ دوم. تهران: سوفیا.
  21. مهدوی­فر، سید حسن (1384) رویای بهشت «نگاهی به فیلم­های معناگرای جهان از 1970 تاکنون»، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار