بررسی تجربه‌های دینی نجم‌الدّین کبری در کتاب «فوائح‌الجمال و فواتح‌الجلال»

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشتۀ زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری

2 دانشیار زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

         کتاب «فوائح‌الجمال ‌و ‌فواتح‌الجلال»، از آثار نجم‌الدّین کبری است. وی اساسی‌ترین نظریّات خود، در مورد معرفت را در این کتاب بیان کرده‌ و نیز از احوال باطنی و تجربه‌های عرفانی خود به دقت سخن گفته‌است. هدف این تحقیق نخست اثبات تجربه‌های نجم­الدین کبری به عنوان تجربه‌های دینی است، نه تجربه‌های عرفانی، به دلیل این­که مبتنی بر وحدت و اتحاد تجربه‌گر و تجربه‌شونده نیستند؛ و مسئلۀ دوم بیان دیدگاه‌ها و عقاید نجم‌الدین بر اساس بررسی تجربه‌های شخصی وی در این کتاب است. تجربه‌های موجود در کتاب فوائح­الجمال  را می‌توان به سه دستۀ کلی تقسیم‌ کرد. دستۀ اوّل؛ تجربه‌هایی که خود نجم‌الدّین کبری، آن‌ها را تجربه کرده و توصیف می‌کند. دستۀ دوم؛ تجربه‌هایی که از متن استنباط می‌شود، که احتمالاً نجم‌الدّین آن­ها را تجربه کرده بوده است. دستۀ سوم؛ تجربه‌های دیگران که نجم‌الدّین تجربه را از زبان آن­­ها تعریف می‌کند. مبنای کار نگارندگان در این مقاله تجربه‌های دستۀ اوّل و ناب است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
چکیده [English]

.

استیس، و. ت.، (1361). عرفان و فلسفه، ترجمۀ بهاء‌الدّین خرمشاهی، چاپ دوم، تهران: سروش.
پیترسون، مایکل، (1389). عقل و اعتقاد دینی، ترجمۀ احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
جامی، عبدالرّحمن، (1337). نفحات‌الانس من حضرات‌القدس، تصحیح مهدی توحیدی‌پور، تهران: کتابفروشی محمودی.
زرّین‌کوب، عبدالحسین، (1362). ارزش میراث صوفیّه، چاپ پنجم. تهران: امیرکبیر.
شبستری، محمودبن‌عبدالکریم، (1355). گلشن راز، با تصحیح و مقدّمه و تعلیقات جواد نوربخش، تهران: خانقاه نعمت‌اللّهی.
محمّدی، کاظم، (1380). نجم کبری، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
نجم‌الدّین کبری، احمدبن عمر، (1388). نسیم جمال و دیباچۀ جلال (فوائح‌الجمال و فواتح‌الجلال)، تصحیح فریتس مایر، ترجمه و توضیح قاسم انصاری، چاپ اوّل، انتشارات طهوری.
ولی، محمّد عیسی، (1389). میراث تصوّف (کتاب راهنمای تصوّف کبروی: فصوص‌الآداب یحیی باخرزی، ویراستۀ لئونارد لویزن)، ترجمۀ مجدالدّین کیوانی، جلد دوم، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
انزلی، سیّد­عطا، (1383). «معرفی مجموعه مقالات استیون کتز»، مجلۀ علوم اجتماعی روش‌شناسی علوم انسانی، شمارۀ 38 ، بهار 83، صص 196-180.
باوفای دلیوند، ابراهیم، (1391). «پژوهشی در آرای عرفانی و سلوک معنوی شیخ نجم‌الدّین کبری»، فصلنامۀ تخصّصی عرفان اسلامی، سال هشتم، شمارۀ 32، تابستان 91.صص146-113.
موحدیان عطار، علی، (1386). «ساحت‌ها، ابعاد و جوهرۀ تجربۀ عرفانی»، پژوهش‌های فلسفی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، صص 101-75.
Gellman, Jerome, (2014)."Mysticism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.).
James, William)2008 .(The Varieties of Religious Experience. London & New York: Routledge.