تحلیل سبکی روضة الکتّاب با تکیه بر مقایسۀ تحیّات و دعوت‌نامه‌ها

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجودکتری زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 استاد پژوهشکده زبان و ادبیات فارسی ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

روضة الکتّاب مجموعه­ای از اخوانیات به جای مانده از قرن هفتم به قلم صدر قونیوی است. نثر این کتاب از خصوصیات کلّی نثر مکاتیب قرن هفتم پیروی می­کند. اخوانیات این کتاب موضوعات متفاوتی دارند، ولی در آن میان دو دستۀ تحیّات (نامه­هایی که صرفاً به قصد احوال­پرسی و بیان دوستی نوشته شده­اند) و دعوت­نامه­ها (خواندن دوستی به مهمانی) قابل­توجّه هستند. در این مقاله، به بررسی خصوصیات سبکی این دو پرداخته­ایم و نشان داده­ایم که دعوت­نامه­ها به رغم کمی تعداد، خصوصیاتی در لایه­های واژگانی و نحوی و بلاغی دارند؛ از جمله استفاده از صورخیال، جمله­های کوتاه­تر و ساده­تر، و بسامد بالای واژگان حسّی که بیشتر با طبیعت و عشرت مرتبط هستند. این خصوصیات آنها را برجسته­ می­کند و در خواننده تأثیر می­گذارد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • Sahar Mehrabi Sharif Abad 1
  • Taghi Purnamdariyan 2
چکیده [English]

.

آقاگل­زاده، فردوس و پورابراهیم، شیرین(1387). «بررسی زبان­شناختی دیدگاه روایتگری داستان روز اوّل قبر صادق چوبک در چارچوب مدل سیمپسون»، نقد ادبی، سال اوّل، شمارۀ سوم، صص7-28
احمدی دارانی، علی­اکبر و هراتیان، اکرم(1390).«حافظ-نامه: ردیابی برخی از ترکیبات و مضمون­های شعر حافظ در نامه­های اخوانی و دیوانی»، بوستان ادب، سال سوم،شمارۀ 8، صص1-24
بهار، محمّدتقی (1382).سبک­شناسی، تهران: امیرکبیر
خطیبی،حسین(1386).فن نثر،تهران:زوار
خویی، حسام (1379). مجموعۀ آثار، تصحیح صغری عباّس­زاده. تهران: میراث مکتوب
ریاحی،محمّدامین(1369). زبان و ادب فارسی در قلمرو عثمانی، تهران: پاژنگ
شمیسا، سیروس (1384). سبک­شناسی نثر،تهران: میترا
فتوحی، محمود (1392). سبک­شناسی: نظریه­ها، رویکردها و روش­ها،تهران: سخن
صدر قونیوی، ابوبکر بن زکی(1349). روضة­الکتّاب و حدیقة­الالباب،تصحیح میرودود یونسی،تبریز:موسسه تاریخ و فرهنگ ایران
صفا، ذبیح­الله (1382).تاریخ ادبیات در ایران ، جلد 1/3، تهران: فردوس
صفری آق­قلعه، علی، (1388). «غرة­الالفاظ و نزهة­الالحاظ،اثری از ظهیری سمرقندی و بیتی تازه­یاب از محمّد عبداه»،گزارش میراث، سال چهارم،شماره34، صص35-38
کاتب سمرقندی، علی بن محمّد(1393).غرة­الالفاظ و نزهة­الالحاظ، تصحیح یوسف بیگ باباپور، تهران: منشور سمیر
کردچگینی، فاطمه (1391). بررسی انتقادی سبک‌شناسی در ایران و پیشنهاد اصول بررسی سبکی (با تاکید بر کتاب سبک‌شناسی اثر پاول سیمپسون)، راهنما تقی پورنامداریان، پایان نامۀ دکتری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
مفتاح، الهامه و ولی،وهاب، (1374). نگاهی به روند نفوذ و گسترش زبان و ادبیات فارسی در ترکیه،تهران:شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی
میهنی، محمّد بن عبدالخالق(1389). آیین دبیری، تصحیح اکبر نحوی ،تهران: مرکز نشر دانشگاهی
Simpson, Paul (2004. ( Stylistics :a resource book for students. London: Routledge