%0 Journal Article %T حکمت خسروانی در شاهنامه %J کهن‌نامه ادب پارسی %I پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی %Z 2383-0603 %A دزفولیان, کاظم %A عرفانی فرد, آمنه %D 2022 %\ 07/23/2022 %V 13 %N 1 %P 247-281 %! حکمت خسروانی در شاهنامه %K حکمت خسروانی %K ایران باستان %K جهان‌شناسی %K اهورا مزدا %K نور %K خرد %K شاهنامه فردوسی %R 10.30465/cpl.2021.6755 %X شاهنامه جلوه­گاه فرهنگ و اندیشه­های ایرانیان باستان است که در قالب عناصر متعددی از جمله اساطیر، حماسه­ها و داستان­های شاهان و پهلوانان بازتاب یافته است. این اندیشه­ها روایتگر برداشت­های جهان شناختی، ساختارهای اجتماعی، آیین­ها و نمونه­های اخلاقی و رفتاری ایرانیان باستان است که با نام حکمت خسروانی شناخته می­شود. مبنای حکمت خسروانی نور است و مظاهر این امر در شاهنامه با مؤلفه‌های پربسامد اهورایی چون خرد، آتش، فرّ، امشاسپندان و ایزدان و نیروهای تاریکی همچون اهریمن و دیوان که در تضاد با نور و روشنی اهورایی هستند، همراه با جنبه­های تغزلی، عاشقانه و غنایی خود، بیانگر فلسفه­ی زندگی در حکمت ایران باستان است. در این پژوهش با بهره­گیری از روش تحلیل محتوا مؤلفه­های حکمت خسروانی را در شاهنامه بررسی کرده و نشان داده­ایم بازتاب درخشان این مضامین هم پیوند با بنیان­های ریشه­دار خود در شاهنامه، زمینه­ای برای بنیان­ اندیشه­های تعالی­گرایانه، ایجاد فضای باز فکری و جریان آن در بطن اجتماع و آثار و نیز بستری برای گفتگوی متن­ها در طول تاریخ فراهم آورده است. از این رو با شناخت این جریان، می­توان به خوانشی نظام­مند از آثار ادبی، تاریخی و دینی ایرانیان دست یافت. %U https://classicallit.ihcs.ac.ir/article_6755_5b0f90200e950f3916a9f4c59aa14467.pdf