2024-03-29T00:05:13Z
https://classicallit.ihcs.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=225
کهننامه ادب پارسی
2383-0603
2383-0603
1392
4
1
تأملی در نامههای عینالقضات همدانی
حسین
حسنی
مجید
منصوری
چکیده نامههای عینالقضات همدانی از آثار برجستة متون منثور فارسی است که با نثری متین و استوار نگاشته شده است. این نامهها در 1348 به کوشش علینقی منزوی و عسیران تصحیح و چاپ شد. بهنظر میرسد که در تصحیح و تنقیح این متن نکاتی چند از دید مصححان محترم پوشیده مانده و به صورت نامناسب وارد متن شده است. در این مقاله، سعی شده است این موارد شبههناک بررسی شود و وجوه مختلف عبارات و کلماتی چون: «پینه برنهادن» و «نیشک» با استشهاد به آثار منظوم و منثور فارسی و به استناد نسخههای بدل، ذکر شود که بتوان تا حدی برخی از مشکلات این اثر ارزشمند را رفع کرد.
یشک
پنبه برنهادن
فرسطون
ماوشان
تصحیح
نقد
2013
05
22
1
10
https://classicallit.ihcs.ac.ir/article_821_c690e20ea42b0dbf01780c525eab5c7c.pdf
کهننامه ادب پارسی
2383-0603
2383-0603
1392
4
1
چراغهای مُرده نقدی بر تصحیح دیوان بیدل دهلوی از اکبر بهداروند
ابوالقاسم
رادفر
هیوا
حسنپور
از هنـــر آیینة مقدار هرکس روشن است رشتة شمع است بیـدل موج جوهر تیغ را تصحیح متون همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و محققان و مصححان توجه ویژهای به آن مبذول داشتهاند. بدیهی است که امر تصحیح، همانند دیگر علوم، دانشهایی را میطلبد که بدون دستیابی بدانها، نیل به تصحیحی علمی متعذر مینماید. در این مجال، سعی بر آن است که به شیوهای علمی، تصحیح دیوان بیدل دهلوی از اکبر بهداروند را نقد و ارزیابی کنیم. در این تصحیح، اصول و موازین علمی رعایت نشده و اشتباهاتی از قبیل گزارههای نادرست، جملههای نامفهوم، و تناقض در جملات سراسر مقدمه را فرا گرفته است. ایرادهای وزنی، یکدست نبودن نوشتار کلمات، اشتباهات نوشتاری، و سرهم نوشتن کلمات مرکب متنِ تصحیح را دربر گرفته است. انتشارات نگاه این کتاب را در 1386 در دو مجلد به چاپ رسانده است.
دیوان بیدل دهلوی
تصحیح
نقد
تناقض
2013
05
22
11
27
https://classicallit.ihcs.ac.ir/article_822_4b0c48bf2d29b70c193660a41c35d0a9.pdf
کهننامه ادب پارسی
2383-0603
2383-0603
1392
4
1
بررسی عناصر داستانی در حکایات «جانور محور» مثنوی مولوی
حاتم
زندی
مثنوی به سبب ساختار داستانیاش، همواره مورد توجه بوده است. شاید شخصیتپردازیهای مبتنی بر عناصر داستانی، این اثر بیبدیل عرفانی را به یک شاهکار ادبی تبدیل کرده است؛ چراکه پرداختن به نقشآفرینی پدیدههای غیر انسانی، خصوصاً شخصیتهای جانوری و شناسایی کارکردهای مثبت یا منفی و رمزگشایی از آنها، به ما در درک مفاهیم پیچیدة مثنوی کمک شایانی میکند. بنابراین داستانهای مثنوی فقط وسیلهای در خدمت تفهیم و شرح مفاهیم انتزاعی و عرفانی یا اخلاقی نیستند، بلکه این داستانها با ساختار ویژة مبتنی بر عناصر داستانی حیطههای «معرفتشناسی»، «انسانشناسی»، و «هستیشناسی» را نیز دربر دارند. در این مقاله، سعی شده است به تحلیل و بررسی داستانهای مبتنی بر شخصیتهای جانوری در مثنوی، مطابق با معیارهای منتقدان ادبی معاصر دربارة عناصر داستانی، پرداخته شود تا معلوم شود که مولوی، با وجود فاصلة زمانی بسیار با عصر ما، به رعایت و کاربست بسیاری از عناصر داستانی مثل شخصیتپردازی، طرح (پیرنگ)، نوع داستان، گفتوگو، درونمایه، و شیوة روایت پایبند بوده است.
مولوی
مثنوی
عناصر داستانی
جانوران
شخصیتها
2013
05
22
29
52
https://classicallit.ihcs.ac.ir/article_824_73d9420c1374bca117d3e32363ca02ee.pdf
کهننامه ادب پارسی
2383-0603
2383-0603
1392
4
1
نمودهای برجستة هویت ایرانی در تاریخ جهانگشای جوینی
محمد
علیجانی
سعید
بزرگ بیگدلی
هویت از سویی نمایندة تفاوت بین خود و دیگری و از سوی دیگر بیانگر تشابه بین افراد یک گروه است. تشابهی که احساس انسجام و همبستگی را در بین اعضای آن نهاد یا گروه تقویت میکند و باعث پایداری آنان در طی تاریخ میشود. در سراسر تاریخ پر فراز و نشیب ایران، هویت ایرانی از اصلیترین عوامل ماندگاری و ضامن بقای آن بوده است. در پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی عناصر فرهنگ و هویت ایرانی در تاریخ جهانگشای جوینی، یکی از متون شاخص به لحاظ داشتن عناصر نمایانگر هویت ایرانی، کاویده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که «تأثیرپذیری از شاهنامه»، «دینمداری»، و «تلاش در راه غلبة فرهنگی و کسب استقلال و آزادی» مهمترین مؤلفههای هویت ایرانی است که در ساختار و محتوای این اثر انعکاس یافته است.
تاریخ جهانگشای جوینی
هویت ایرانی
عطاملک جوینی
تاریخ مغول
2013
05
22
53
68
https://classicallit.ihcs.ac.ir/article_825_3f26e7050ae5e1b338d320a5d9b641b2.pdf
کهننامه ادب پارسی
2383-0603
2383-0603
1392
4
1
تأثیر گزینش ادبی در سبک با تأکید بر دیدگاه پاول سیمپسون
فاطمه
کرد چگینی
تقی
پورنامداریان
سبک یک متن چگونگی استفادة نویسنده یا شاعر از زبان و حاصل انتخابهای وی از میان گنجینة زبانی فرهنگ خود است. در این انتخاب ذهن و روان هنرمند تأثیر دارد و هنرمند است که تصمیم میگیرد یک مضمون را به چه شیوهای بیان کند. بنابراین، سبک نویسنده یا شاعر بازتاب نگاه خاص او به جهان درون و بیرون است که در بیان وی متجلی میشود. اگر هنرمند نگاه تازهای داشته باشد، برای انتقال مفاهیم ذهنی خود از زبان تازهای استفاده میکند و ناگزیر دست به گزینشهای خاص در زبان میزند. وی در این گزینش سلیقههای شخصی خود را در زبان اعمال میکند و گاه از هنجارهای متعارف زبان خارج میشود. به این ترتیب سبک محصول گزینش خاص هنرمند از واژههاست. در این مقاله تأثیر گزینش زبانی در شکلگیری سبک یک هنرمند از دیدگاه پاول سیمپسون (P. Simpson)، سبکشناس معاصر، بررسی میشود.
سبک
سبکشناسی
نظام گذرایی
پاول سیمپسون
گزینش ادبی
2013
05
22
69
93
https://classicallit.ihcs.ac.ir/article_826_9fce8f4d8007a2c3df7924fc2f29db8d.pdf
کهننامه ادب پارسی
2383-0603
2383-0603
1392
4
1
بحثی دربارة «حصر و قصر» در بلاغت فارسی
احمد
گلی
از جمله بحثهای پیچیده در بلاغت فارسی «حصر و قصر» در علم معانی است. دشواری موضوع از یک سو و تقلید و تأثیرپذیری محض از قواعد و شیوههای حصر و قصر زبان عربی و تطبیق آن با نمونههای زبان فارسی از سوی دیگر، همچنین، تفاوت ساختاری و نحوی این دو زبان با یکدیگر، از جمله عوامل پریشانی نوشتههای صاحبان این فن در بلاغت فارسی است. برای نمونه، آیا آنچه در آغاز جملات محصور در زبان فارسی میآید مثل زبان عربی همیشه مقصور است؟ یا حصر و قصر فقط در جملات اسنادی است؟ آیا تکرار موجب حصر میشود؟ سؤالاتی از این قبیل ذهن مدرس را هنگام تدریس به خود مشغول میکند. در این مختصر کوشش شده است ضمن نقد آرا و عقاید علمای بلاغت در این خصوص، حدود و حریم موضوع مورد بحث در بلاغت فارسی روشن و مشخص شود.
بلاغت
حصر و قصر
زبان فارسی
زبان عربی
2013
05
22
95
109
https://classicallit.ihcs.ac.ir/article_830_5273c3e485ac0f4cd1aa991fd0e1056e.pdf
کهننامه ادب پارسی
2383-0603
2383-0603
1392
4
1
بررسی و تحلیل تحریفات دیوان امامی هروی (د 686) با مطابقه با کهنترین نسخة موجود
احمدرضا
یلمهها
رضیالدین عبدالله بن محمد، معروف به امامی هروی، ادیب و شاعر قرن هفتم هجری قمری، معاصر سعدی و مجد همگر و ملکالشعرای دربار قراختاییان کرمان بوده است. علاوه بر شعر و علوم بلاغی، در ادبیات عرب و علوم عقلی از سرآمدان روزگار خود بود و رسالهای به عربی در شرح قصیدة ذوالرمه (شاعر معروف عرب د 117 ق) دارد. دیوان این شاعر، فقط یک بار، آن هم در 1343 شمسی به کوشش همایون شهیدی از سوی انتشارات علمی چاپ شده است. مصحح در تصحیح این دیوان، سه نسخة متأخر و مغلوط در دسترس داشته و بسیاری از ابیات دیوان، به صورت تحریفشده، مبهم و ناقص ضبط شده است. نگارنده در این مقاله سعی کرده است که با معرفی قدیمیترین نسخه از دیوان این شاعر، که فقط سیزده سال پس از وفات وی کتابت شده، و نیز مقابله و مطابقت این نسخة نفیس با نسخههای دیگر، از جمله نسخة مکتوب به سال 741 و 1003 هجری قمری، بسیاری از ابیات تحریفشده و ناقص این دیوان را تصحیح و تکمیل کند.
دیوان امامی هروی
نسخههای خطی
قدیمیترین نسخه
تصحیح
شعر فارسی
2013
05
22
95
109
https://classicallit.ihcs.ac.ir/article_832_a1131f8a9c3826150f6df1652fde8f16.pdf