An Analysis of Dominance of Destiny in Ferdowsi's Shahnameh based on Supernatural Practices of Prophecy and Prediction

Document Type : Research Paper

Author

Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran.

Abstract

The Shahnameh (the Book of Kings) has influenced by two worlds of reality and surrealism; namely, the worlds of free will and the world of destiny. What established its dominance in all stories of the Shahnameh is the world of destiny. This research does not aim to find the roots of destiny belief in the Shahnameh. Rather, it provides nothing, but the understanding of the most important factor in the formation of destiny in the book. The study focuses on the analysis of destiny in the Shahnameh based on supernatural practices of prophecy. Through this, events are predetermined: astronomers and angels found who know things in advance like Soroush and Israfil; well-informed and wise persons see the future; kings, princes, heroes and priests prophesy due to having a divine and artistic spirit; and fantastic phenomenon like Simorgh, the Crystal Ball and the illustrative tree tell about the future and secrets of the universe.This paper is the result of studies purposefully formed through qualitative method and analysis of textual data. The collection of materials has been done through library studies. Accordingly, all instances of future reading practices, counted more than one hundred, have been described and analyzed. Finally, it is proved that when all propositions for future prediction are realized, it is nothing but the domination of destiny. Such feature is present in all famous epics of the world

Keywords


-      قرآن کریم (1354 ). ترجمه و تفسیر از مهدی الهی قمشه­ای، تصحیح کامل زیر نظر محمد باقر بهبودی، تهران، انتشارات صالحی.
-      آیدانلو، سجاد(1399). «زنی که بهرام چوبینه دیده بود که بود». کهن نامه ادب فارسی، دوره11، شماره1، پیاپی، بهار وتابستان 1399، شماره جاری 1-30.
-      ابن خلدون، عبدالرحمن (1345 ). مقدمه، ترجمۀ محمد پروین گنابادی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، چاپ دوم.
-      ابن طاووس، علی بن موسی.الملاحم والفتن. بی تا و بی نشا.
-      ابوریحان بیرونی (1352). آثار الباقیه عن قرون الخالیه. به قلم اکبر دانا سرشت. تهران: ابن سینا.
-      استوارت کندی، ادوارد (1374 ). پژوهشی در زیج‌های دورۀ اسلامی، ترجمۀ محمد باقری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول.
-      اسلامی ندوشن، محمد علی (1372). داستان داستانها. تهران: آثار، چاپ چهارم.
-      اوستا (1361) گزارش ابراهیم پورداوود. نگارش جلیل دوستخواه، تهران: مروارید، چاپ سوم.
-      اوستا (1375 ). پژوهش و گزارش از جلیل دوستخواه، تهران: مروارید، چاپ سوم.
-      اوشیدری، جهانگیر (1371 ).. دانشنامه مزدیسنا.تهران: نشر مرکز، چاپ اول.
-      ایونس، ورونیکا (1373 ). اساطیر هند، ترجمۀ باجلان فرخی، تهران: اساطیر، چاپ اول.
-      آسموس ، کای بار و بویس، مری  (1348 ).. دیانت زرتشتی. ترجمه فریدون وهمن. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
-      بهار، مهرداد (1377 ).، از اسطوره تا تاریخ، تهران: نشر چشمه، چاپ دوم.
-      بیرونی، ابوریحان (1352 ). آثار الباقیه عن القرون الخالیه، به قلم اکبر دانا سرشت، تهران: ابن سینا.
-      بیرونی، ابوریحان (1367 ). التفهیم لاوائل صناعه التنجیم، تصحیح جلال الدین همایی، تهران: هما، چاپ چهارم.
-      پرتو ، ابوالقاسم (1376 ). پیر مغان. تهران: اندیشه.
-      پورداوود، ابراهیم (1326 ). فرهنگ ایران باستان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-      پورنامداریان، تقی (1382 ). گمشده­ی لب دریا. تهران: انتشارات سخن.
-      پیچ، ریموند ایان (1377 ). اسطوره‌های اسکاندیناوی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز، چاپ اول.
-      پیرنیا، حسن (1380 ). تاریخ ایران باستان، تهران، افسون، چاپ اول.
-      توپ، کارل (1375 ). اسطوره‌های آزتکی و مایایی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
-      حسینی، مجتبی (1352 ). « فال و فال بینی در اسلام»، سروش، سال 3، شماره 36
-      حدیدی، جواد(1386). « جبر و سرنوشت در شاهنامۀ فردوسی»، فصلنامه انجمن، شماره 25، صص 1-19.
-      خدایار محبی، منوچهر. افسانه‌های ادیان نخستین در شاهنامۀ فردوسی، نخستین دوره جلسات دربارۀ شاهنامۀ فردوسی.
-      خرمشاهی، بهاءالدین (1373 ). حافظ نامه، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ششم.
-      خزائلی، محمد (1371 ). اعلام قرآن، تهران: امیرکبیر، چاپ چهارم.
-      خواند میر (1362 ).. حبیب السیر. ج 2. تهران: انتشارت خیام.
-      دار مستتر، تتبعات. ج 1. نقل از حواشی برهان قاطع از: محمد حسین بن خلف تبریزی ( 1362  ).. برهان قاطع. به اهتمام محمد معین . تهران: امیرکبیر.1362.
-      دورانت، ویل (1376 ). تاریخ تمدن، ج2: یونان باستان، ترجمۀ امیر حسین آریانپور، فتح الله مجتبایی و هوشنگ پیر نظر، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم.
-      دولت آبادی، هوشنگ (1379 ). جای پای زروان خدای بخت و تقدیر، تهران: نشر نی.
-      دهخدا، علی اکبر (1373 ). لغت نامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول از دورۀ جدید.
-      دهخدا، علی اکبر (1374 ). امثال و حکم، تهران: امیرکبیر، چاپ هشتم.
-      رزمجو، حسین (1381 ). قلمرو ادبیات حماسی ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول.
-      ریگ ودا (1372 ).. با پیشگفتار تارا چند. ترجمه و تحقیق محمدرضا جلالی نایینی.تهران: نقره.
-      زیدان، جرجی (1336 ). تاریخ تمدن اسلام، ترجمه و نگارش علی جواهر کلام، تهران: امیرکبیر، چاپ دوم.
-      سرّامی، قدمعلی (1373 ). از رنگ گل تا رنج خار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
-      سرخوش کریتس، وستا (1373 ). اسطوره‌های ایرانی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
-      سرفراز غزنی، محمد (1363 ). سیر اختران در دیوان حافظ، تهران: امیرکبیر.
-      سعیدی سیرجانی، علی اکبر (1377 ). بیچاره اسفندیار، تهران: نشر پیکان، چاپ اول.
-      سمیعی، کیوان (1361 ). تحقیقات ادبی، تهران: زوار، چاپ اول.
-      صفا، ذبیح ا.. (1362 ). حماسه سرایی در ایران، تهران: امیرکبیر، چاپ چهارم.
-      صفا، ذبیح الله (1363 ). تاریخ ادبیات در ایران، تهران: فردوس، چاپ سوم.
-      فرج نژاد فرهنگ، زهرا و بازرگان، محمد نوید (1392 ). «بررسی عنصر تقدیر گرایی در شاهنامۀ فردوسی و حماسه‌های مذهبی» پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال 9، شماره16، صص142-172.
-      فرخزاد، پوران (1375 ). مردی بر بال‌های آینده (ترجمه و تفسیر مجموعه پیشگویی‌های نوسترا آداموس ).، تهران: نشر صدا، چاپ اول.
-      فردوسی، شاهنامه (1379 ). متن انتقادی از روی چاپ مسکو، به کوشش سعید حمیدیان. تهران: نشر قطره.
-      کریستی، آنتونی (1373 ). اساطیر چین، ترجمۀ باجلان فرخی، تهران: اساطیر، چاپ اول.
-      کزازی، میرجلال الدین (1370 ). مازهای راز، تهران: نشر مرکز، چاپ اول.
-      کویاجی، جهانگیر کورجی (1353 ). آیین‌ها و افسانه‌های ایران و چین باستان، ترجمۀ جلیل دوستخواه، جیبی با همکاری انتشارات فرانکلین.
-      کویاجی، جهانگیر کوورجی (1380 ). بنیاد اسطوره و حماسه ایران، ترجمه جلیل دوستخواه، تهران: آگاه.
-      گاردنر، جین (1375 ). اساطیر روم، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
-      گریمال، پی یر (1369 ). اسطوره‌های بابلی و ایران باستان، ترجمۀ ایرج علی آبادی، تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی.
-      مرتضوی، منوچهر (1365 ). مکتب حافظ، تهران: توس، چاپ دوم.
-      مصفا، ابوالفضل (1381 ). فرهنگ اصطلاحات نجومی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ سوم
-      مصفا، ابوالفضل (1342  ). اختران فلکی در شعر فارسی، پایان نامه دکتری ادبیات، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
-      منصوریان، حسین و توکل راد، لیلا (1389 ). «تأثیر کواکب در پیشگویی‌های شاهنامه»، در مجله پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، دورۀ 2، شمارۀ 5، صص147-172.
-      مهرداد بهار، مهرداد (1377 ). از اسطوره تا تاریخ. تهران: نشر چشمه.
-      مؤذن جامی، محمد مهدی (1379 ). ادب پهلوانی. تهران: قطره.
-      مینوی خرد (1380 ). ترجمۀ احمد تفضلی، به کوشش ژالۀ آموزگار، تهران: انتشارات توس، ویرایش سوم.
-      نظامی سمرقندی، احمدبن عمر (1327ه.ق). چهارمقاله، تصحیح محمد قزوینی، به کوشش محمد معین، تهران: ارمغان، چاپ اول.
-      نواله، کیلیا (1380 ). فالنامه قهوه، ترجمۀ پیام شایانی، تهران: افسون، چاپ سوم.
-      هارت، جرج (1374 ). اسطوره‌های مصری، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز، چاپ اول.
-      هینلز، جان (1381 ). شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژالۀ آموزگار و احمد تفضلی، تهران: نشر چشمه، چاپ هفتم.
-      یاحقی، محمد جعفر (1369 ).  فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی. تهران: سروش، چاپ اول.