Comparison of the Most Important Moral Issues in Ḵosrow Anōšīrvān's and Middle Persian Precepts

Document Type : Research Paper

Authors

1 Associate Professor of Ancient Iranian Languages and Culture at Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran

2 Researcher at Ancient Iranian Languages and Culture at Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran.

Abstract

 
Andarz Literature (Andarznāma) has been one of the most important literary genres in ancient Iran, and many of them are accessible today, especially in the Pahlavi (Middle Persian) language. There is no doubt that the precepts common in the Pahlavi language have influenced the Persian and Arabic precepts. However, the extent and direction of this effect can be the subject of numerous studies. In this study, Ḵosrow Anōšīrvān's Persian precepts were selected in order to study their moral themes and compare them with Pahlavi's precepts. The rationale behind selecting this corpus was that Ḵosrow Anōšīrvān was one of the authors who wrote Andarz Literature in the Pahlavi, Persian, and Arabic languages. The results of this study showed that some precise evidence can be found in Pahlavi's precepts identical to the moral themes of Anōšīrvān's Persian precepts. In addition, it seems that the general theme of the Pahlavi precepts of Ḵosrow Qobādān, which is in fact a testament, has influenced the concept of “transience of worldly life” in Persian precepts, as well as the story of the search for Anōšīrvān's tomb.

Keywords

References

-     ابن مسکویه، احمد بن محمد. 1376. تجارب الامم، ترجمۀ علینقی منزوی، 3 ج، تهران: توس.
-     ابن مسکویه، احمدبن‌محمد. 1369. تجارب الامم، ترجمۀ ابوالقاسم امامی. ج 1، تهران: سروش.
-     ابن یمین فریومدی. بی­تا. دیوان اشعار. به تصحیح حسینعلی باستانی راد. تهران: کتابخانه سنائی.
-     اعوانی، غلامرضا. 1392. «اخلاق»، دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، ج21. صص 201- 215.
-     اندرز آذرباد مهرسپندان ← عریان، 1371.
-     اندرز خسرو قبادان ← ماهیار نوابی، 1355؛ مکری، 1329؛ عریان، 1371.
-     اندرز دانایان به مزدیسنان ← عریان، 1371.
-     الاندلسی، احمد بن محمد بن عبد ربه. 1983: عقد الفرید، بتحقیق دکتور مفید محمد قمیحه، بیروت: لدار الکتب العلمیه.
-     ایمانپور، محمدتقی و زهیر صیامیان و ساناز رحیم‌بیگی. 1389. «سرکوب‌گر بدعت و نماد عدالت انوشیروان در تاریخ‌نگاری اسلامی»، مطالعات تاریخ اسلامی، س2، ش 6، صص 7- 28.
-     ایمانپور، محمدتقی و زهیر صیامیان و ساناز رحیم‌بیگی. 1390. «حکمت سیاسی ایران‌شهری در تاریخ‌نگاری اسلامی مبتنی بر آثار مسعودی»، مطالعات تاریخ اسلامی، س3، ش 10، صص 11- 36.
-     بناکتی، داود بن محمد. 1348، تاریخ بناکتی: روضه اولی الاباب فی معرفه التواریخ و الانساب، به کوشش جعفر شعار، تهران: انجمن آثار ملی.
-     پندنامه انوشیروان به خط داراب هرمزیار ← صادقی، 1384.
-     پندنامه انوشیروان به هارون الرشید ← حسینی، 1389.
-     تاریخ بناکتی ← بناکتی، 1348.
-     تاریخ گزیده ‌ مستوفی، 1339.
-     تفضلی، احمد. 1379. مینوی خرد. به کوشش ژاله آموزگار. تهران: توس.
-     ثروت، منصور. 1367. خردنامه، تهران: امیر کبیر.
-     ثعالبی، عبدالملک بن محمد بن اسماعیل. 1368. تاریخ ثعالبی مشهور به غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم، پاره نخست ایران باستان، همراه با مقدمۀ زتنبرگ و دیباچۀ مجتبی مینوی، پیشگفتار و ترجمۀ محمد فضائلی. تهران: نقره.
-     چیده اندرز پوریوتکیشان ← عریان، 1371.
-     حسینی، زهرا (مصحح). 1389، پندنامۀ انوشیروان به هارون­الرشید، رضایی ابن رضایی، کرج: جام گل.
-     خردنامه ← ثروت، 1367.
-     دوفوشه‌کور، شارل هانری. 1377. اخلاقیات (مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی از سدۀ سوم تا سدۀ هفتم هجری)، ترجمۀ محمدعلی امیرمعزی و عبدالمحمد روح‌بخشان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران.
-     «ده پند انوشیروان»، 1310،  ارمغان، س 12، ش 9، 623-626.
-     دیوان ابن یمین ← ابن یمین، بی­تا.
-     راحه الانسان ← نفیسی 1313 الف و ب.
-     رشیدالدین فضل­الله، 1358، سوانح الافکار، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: دانشگاه تهران.
-     زواری، محمد جلال‌الدین، 1334، توقیعات کسری انوشیروان، سؤالات موبدان و دستوران از انوشیروان و جواب آنها، به سعی و اهتمام حاج حسین نخجوانی. تبریز: شفق. (شامل مقدمه مینوی و یانگ و نخجوانی).
-     سبزیان‌پور، وحید و پیمان صالحی. 1391. «بررسی دادورزی ایرانیان در منابع عربی و مقایسه آن با نهج‌البلاغه»، پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، س2، ش4، صص 145- 169
-     سبزیان‌پور، وحید و صدیقه رضایی. 1396. «بازتاب عدالت انوشروان در ادب پارسی» کارنامه ادب پارسی، س1، ش 2، صص 31- 52. 
-     سبزیان‌پور، وحید. 1388. «تأثیر پندهای انوشروان و بزرگمهر در گلستان سعدی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، س 17، ش 64، صص 91- 124.
-     سبزیان‌پور، وحید. 1390الف. «بازتاب حکمت ایرانی در آثار سعدی»، بوستان ادب، س3، ش3، صص 49- 76.
-     سبزیان‌پور، وحید. 1390ب. «نگاهی به پندهای مکتوب بر ابزار و لوازم زندگی ایرانیان باستان»، بوستان ادب، س3، ش1، صص 147- 178.
-     سبزیان‌پور، وحید. 1390پ. «تأثیر دیدگاه‌های تربیتی ایرانیان باستان در ادب فارسی با تکیه بر باب هفتم بوستان سعدی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، س3، ش11، صص 59- 86.
-     سبزیان‌پور، وحید. 1392الف. «شخصیت فرهنگی و تربیتی انوشروان در آیینۀ ادب فارسی و عربی (1)»، گزارش میراث، س7، ش 3 و 4، صص 43- 51.
-     سبزیان‌پور، وحید. 1392ب. «شخصیت فرهنگی و تربیتی انوشروان در آیینۀ ادب فارسی و عربی (2)»، گزارش میراث، س7، ش 5 و 6، صص 38- 45.
-     سبزیان‌پور، وحید. 1392پ. «بررسی دیدگاه‌های تربیتی ایرانیان باستان در قابوس‌نامه»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، س 5، ش17، صص 51- 86.
-     سبزیان‌پور، وحید. 1393. «دو سخن حکیمانه از اسکندر و انوشروان در یک بیت از مثنوی معنوی»، گزارش میراث، س8، ش 5 و 6، صص 64- 65.
-     سعدی، مصلح بن عبد الله 1376. گلستان، پس از مقابله هفت نسخه خطی و ده نسخه چاپی، جلد اول،به کوشش: نورالله ایزدپرست، تهران: دانش.
-     سوانح الافکار ← رشیدالدین فضل­الله 1358.
-     شاهنامه ← فردوسی 1391.
-     شوشتری، تقی‌الدین محمد. 1355. جاویدان خرد احمد بن محمد بن مسکویه، به کوشش بهروز ثروتیان، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل، شعبه تهران.
-     صادقی، علی اشرف. 1384، «متنی منظوم از پندنامۀ انوشیروان به خط داراب هرمزدیار»، نامۀ ایران باستان، س 5، ش 1 و 2، صص 41-54.
-     عریان، سعید. 1371. متون پهلوی، گردآورنده: جاماسب‌جی دستور منوچهرجی جاماسب‌-آسانا. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
-     عزیزی، محمد و مریم گریوانی و عبدالرحیم حقدادی. 1394. «اصالت ایرانی برخی از حکمت‌های اخلاقی گمنام در کتاب العقدالفرید»، پژوهشنامه نقد ادب عربی، دوره 6، ش1، صص 121 – 143.
-     عقد الفرید ← الاندلسی، 1983.
-     عنصر المعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار، 1375، قابوس‌نامه، به تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-     فردوسی، ابوالقاسم 1391. شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. چاپ چهارم، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
-     قابوس‌نامه ← عنصر المعالی کیکاووس، 1375.
-     قزوینی، شرف­الدین عثمان بن محمد. 1359، جاویدان خرد مشکویه رازی، به کوشش محمدتقی دانش­پژوه، تهران: دانشگاه تهران.
-     گشتاسب، فرزانه، نادیا حاجی‌پور و لعیا حسین‌زاده بهتاش.  1394. «بررسی مفهوم درویش راستین در متون فارسی میانه زردشتی»، جستارهای ادبی، ش 190، صص 141- 158.
-     ماهیار نوابی، یحیی. 1355. «اندرز خسرو قبادان»، مجموعه مقالات، به کوشش محمود طاووسی. شیراز: موسسۀ آسیایی دانشگاه شیراز. صص 500- 502.
-     محمدی ملایری، محمد. 1388. ادب و اخلاق در ایران پیش از اسلام. تهران: توس.
-     مرزبان راد، علی. 1355. خسرو انوشیروان در ادب فارسی. تهران: دانشگاه ملی ایران.
-     مستوفی، حمدالله. 1339. تاریخ گزیده. به کوشش عبدالحسین نوائی. تهران: امیرکبیر.
-     مکری، محمد. 1329. اندرز خسروقبادان (متن پهلوی با ترجمه و حواشی) و فرهنگ پهلوی. تهران: چاپ چهر.
-     میرفخرایی، مهشید. 1391. «بازتاب اندرزنامه‌های پهلوی در ادب و حکمت ایران اسلامی»، کهن‌نامه ادب پارسی، س3، ش1، صص107- 119.
-     میرفخرایی، مهشید. 1393. بررسی دینکردششم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-     مینوی خرد ← تفضلی 1379.
-     نفیسی، سعید. 1313 الف. «پندنامه انوشیروان 1». مهر، س2، ش 2. صص 181-188.
-     نفیسی، سعید. 1313 ب. «پندنامه انوشیروان 2».  مهر، س 2، ش 3، صص 254-263.
-     واژه‌ای چند از آذرباد مهرسپندان ← عریان، 1371.
-    یاقوت حموی، شهاب‌الدین. 1380. معجم البلدان، ج 1 (بخش نخست)، ترجمۀ علینقی منزوی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
-       Jamasp-Asana, J.M. 1897. Pahlavi Texts. Bombay
 

Files

Share

How to cite

Statistics