Detection and Detective in Firdausi's Shahnameh

Document Type : Research Paper

Authors

1 Ph. d Candidate in Persian Language and Literature, Arak University, Arak, Iran.

2 Full Professor of Persian Language and Literature, Arak University, Arak, Iran.

3 Associate Professor of Persian Language and Literature, Arak University, Arak, Iran.

Abstract

There are many different examples of characters and positions in Shahnameh. Among active characters in Shahnameh, one can mention detectives that were involved in detective missions, including spying, acquiring news, and informing. In the current study, personal traits, responsibilities, motivations, and detective techniques of these characters were investigated. The findings indicated that detectives played an important role in technical features and narrative components included in Shahnameh. Furthermore, they were praised by Firdausi due to their personal traits when they were commemorated with qualities such as wise, competent, and insightful. Their most important responsibilities were awareness of enemies’ army and their number and watching people wanted by the king. They reported these issues to lieutenant generals in the absence of kings. In order to be successful in their missions, the detectives made use of different tricks such as changing the face, hiding their name and identity, wearing the enemy's formal uniform, etc. Attaining popularity and honor, receiving rewards, and showing power and efficiency are among the most important motivations of the detectives in Shahnameh.

Keywords


اتابکی، پرویز (1379). واژه‌نامۀ شاهنامه، تهران: فرزان روز.
احمدی، داریوش (1388). هخامنشیان فرمانروایان زمین و دریا، تهران: جوانۀ توس.
اسلامی ندوشن، محمدعلی (1376). زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، تهران: آثار.
ـــــــــــــــــــــــــ (1381). ایران و جهان از نگاه شاهنامه، تهران: امیرکبیر.
 امام شوشتری، محمدعلی (1350). تاریخ شهریاری درشاهنشاهی ایران، تهران: وزارت فرهنگ و هنر.
انوری، حسن (1390). فرهنگ بزرگ سخن. ج 6، تهران: سخن.
باقری، معصومه (1396)، «نشانه‌های اساطیری گیو در شاهنامه»، کهن‌نامۀ ادب پارسی، سال 8، شماره 3، صص 1- 18.
پازوکی، ناصر (1376). «شیوه‌های قلعه‌گیری در شاهنامه»، میراث فرهنگی، شماره ۱۷، صص 28- 33.
پشت‌دار، علی‌محمد و شکردست، فاطمه (1392). «عملیات روانی (= جنگ نرم) در شاهنامه فردوسی با تأکید بر داستان رستم و اسفندیار»، مطالعات داستانی، سال 1، شماره 4، صص 23- 34.
پلات، ریچارد (1389). تاریخچه جاسوسی در جهان، ترجمه امیرحسین و میلاد فرجادنسب، تهران: سبزان.
تجلیل، جلیل (1369). صورتگری فردوسی، نمیرم ازین پس که من زنده ام، مجموعه‌مقالات کنگره جهانی بزرگداشت فردوسی، تهران: دانشگاه تهران.
تفضلی، احمد (1389). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، به کوشش ژاله آموزگار، تهران: سخن.
حمیدیان، سعید (1387). درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، تهران: ناهید.
خالقی مطلق، جلال (1388). گل رنج‌های کهن (برگزیدۀ مقالات دربارۀ شاهنامۀ فردوسی)، به کوشش علی دهباشی، تهران: ثالث.
دقیقی توسی (1373). دیوان، به اهتمام محمدجواد شریعت، تهران: اساطیر.
دهخدا، علی اکبر (1372). لغت‌نامۀ دهخدا، ج 9 و 12، تهران: دانشگاه تهران.
رستگار فسایی، منصور (1378). نام‌های شاهنامه، ج 1، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
زرقانی، ابراهیم (1387). «رخش و ویژگی‌های او در شاهنامه فردوسی»، ادبیات فارسی، سال 5، شماره 19، صص 162- 182.
ساکت، سلمان و یاحقی، محمدجعفر (1389). «آرایش سپاه و فنون رزمی در دوره ساسانی و بازتاب آن در شاهنامه فردوسی»، کاوش‌نامه، سال 11، شماره ۲۰، صص 9- 32.
سرامی، قدمعلی (1388). از رنگ گل تا رنج خار، تهران: علمی و فرهنگی.
صرفی، محمدرضا (80- 1379). «آزمون‌آتش»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دوره جدید، شماره ۸ و ۹ (پیاپی ۷)، صص 31- 57.
صفا، ذبیح‌الله (1390). حماسه‌سرایی در ایران، تهران: فردوس.
فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، 8 ج، تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی).
کزازی، میرجلال‌الدین (1392). نامۀ باستان، ج 1، تهران: سمت.
لیزور، جیمس (1344). جاسوسان در تهران، ترجمه حسام الدین امامی، تهران: گلچین.
محجوب، محمدجعفر (1370). فردوسی و شاهنامه (مجموعه سی و شش گفتار)، به کوشش علی دهباشی، تهران: مدبر.
مسعودی، ابوالحسن (1381). التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی و فرهنگی.
مشتاق‌مهر، رحمان و برزی، اصغر (1389)، «نامجویی در شاهنامه»، کهن‌نامۀ ادب پارسی، سال 1، شماره 1، صص 111- 126.
معین، محمد (1388). فرهنگ فارسی، ج 3، تهران: امیرکبیر.
ملا احمد، میرزا (1382). «جنگ و صلح در شاهنامه فردوسی»، نامه پارسی، سال 8، شماره 1، صص 43- 86.
نوشین، عبدالحسین (1386). واژه‌نامک (فرهنگ واژه‌های دشوار شاهنامه)، تهران: معین.