فتوت‌نامة سلطانی؛ ضرورت تصحیح مجدد

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ادبیات، حکیم سبزواری

2 استادیار ادبیات ، حکیم سبزواری

چکیده

مولانا حسین واعظ کاشفی سبزواری یکی از نویسندگان ذی‌فنون فارسی در قرن نهم هجری است. این نویسنده در بیش‌تر شاخه‌های علوم و شبه‌علوم روزگار خود متبحّر و صاحب تألیف بوده است. یکی از مهم‌ترین آثار او، فتوت‌نامة سلطانی، از آثار ارزشمند ادبیات عامیانة تصوف به‌شمار می‌رود. محمدجعفر محجوب این اثر را بیش از چهل سال پیش بر اساس دو دست‌نویس ناقص تصحیح کرده و، بر همین مبنا، به دلیل نقص و شمار اندک دست‌نویس‌ها، نارسایی‌هایی بدان راه یافته است. با توجه به این‌که نگارندگان در سال‌های اخیر موفق شده‌اند سه دست‌نویس دیگر از این اثر را کشف و تهیه کنند، لازم است تصحیح جدیدی از این اثر ارائه شود. با تصحیح جدید این اثرْ بسیاری از نقایص چاپ محجوب برطرف می‌شود و خوانندگان می‌توانند به متنی منقّح و نزدیک به متن مورد نظر نویسنده دست یابند. نگارندگان در این مقاله بر آن‌اند، با ذکر دلایلی چند، اثبات نمایند که تصحیح مجدد این اثر بر اساس پنج دست‌نویس موجود از فتوت‌نامة سلطانی گریزناپذیر است. بدیهی است با تصحیح مجدد و چاپ این اثرْ بخشی از فرهنگ عامیانة تصوف در قرن نهم هجری در معرض استفاده و داوری پژوهشگران این عرصه قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Futtowat-Nameh-Ye Sultani: The Necessity for Re-Correction

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Estaji 1
  • Ali Tasnimi 2
چکیده [English]

Maulana Hussein Vaez Kashefi Sabzevari was one of the skillful Persian writers in the 9th century AH. He was a scholar and author in most of the branches of science and pseudo-science at his time. One of his most important works is Futtowat-nameh-ye Sultani, a highly valuable work, which was corrected over 40 years ago by Mohammad Jafar Mahjoub based on two partial manuscripts. On this basis, due to the lack and shortage of manuscripts, a few deficiencies entered the work. Considering that the present author has managed to discover and prepare three other manuscripts of this work in the recent years, it seems necessary that a new correction of this work be offered. By the new correction of this work, many of the defects of Mahjoub's version will be eliminated, so that readers can have access to a text much more similar to the original one. The authors of this article intend to prove by pointing to a number of reasons that the new correction of this work is an unavoidable issue based on the existing five manuscripts of Fottowat-nameh-ye Sultani.It is obvious that after re-correcting and publishing this work, part of the Sufi folklore culture in the 9th century AH will be available for use and judgment by researchers in this field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Kashefi
  • Futtowat-nameh-ye Sultani
  • Sufi folklore literature
  • re-correction
بهار، محمدتقی (ملک‌الشعرا) (1370). سبک‌شناسی، 3 جلد، تهران: امیرکبیر.
صفا، ذبیح‌الله (1369). تاریخ ادبیات در ایران، 5 جلد، تهران: فردوس.
کاشفی سبزواری، مولانا حسین واعظ (1350). فتوت‌نامة سلطانی، تصحیح محمدجعفر محجوب، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
کاشفی سبزواری، مولانا حسین واعظ (1390). روضة‌الشهدا، تصحیح حسن ذوالفقاری و علی تسنیمی، تهران: معین.
کاشفی سبزواری، مولانا حسین واعظ (بی‌تا). فتوت‌نامة سلطانی (آداب‌التصوف)، دست‌نویس کتابخانة ملی ملک، 46 برگ.
کاشفی سبزواری، مولانا حسین واعظ (بی‌تا). فتوت‌نامة سلطانی، دست‌نویس کتابخانة آیت‌الله مرعشی، 166 برگ.
کاشفی سبزواری، مولانا حسین واعظ (کتابت 1293 ق). فتوت‌نامة سلطانی، دست‌نویس کتابخانة ملی ایران، 95 برگ.
گورین، ویلفرد. ال. و دیگران (1370). راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمة زهرا میهن‌‌خواه، تهران: اطلاعات.
محجوب، محمدجعفر (1350). مقدمه بر فتوت‌نامة سلطانی، نوشتة مولانا حسین واعظ کاشفی سبزواری، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
محجوب، محمدجعفر (1354). «اصول فتوت از نظر مولانا حسین واعظ کاشفی»، مجموعه خطابه‌‌های نخستین کنگرة تحقیقاتی ایران، دانشگاه تهران.
محجوب، محمدجعفر (1383). ادبیات عامیانة ایران، مجموعه مقالات دربارة افسانه‌‌ها و آداب و رسوم ایران، به کوشش حسن ذوالفقاری، تهران: چشمه.
المشیخه (کتابت 857 تا 988 ق). نسخة خطی کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران به شمارة 2143.
مصطفوی سبزواری، رضا (1387). «در جست‌وجوی نسخ کاشفی بیهقی در هندوستان»، مجلة آیینة میراث، ش 4.