بررسی وتحلیل منطقی لغزش‌های فکری خرد عامه در ضرب‌المثل‌های فارسی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام‌نور، فیروز‌آباد

چکیده

گنجینۀ بزرگ و ماندگار امثال و حکم فارسی، سرشار از اصول و مبانی معرفتی، دینی، اخلاقی وفلسفی همچنین مشتمل بر برخی از نظریه های علومی چون روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، منطق، سیاست و غیره است. از این رو نباید آنها را تنها در حوزۀ ادبیات بررسی کرد. بررسی جنبه‌های گوناگون مثل‌ها می‌تواند افق‌های جدید و ابعاد تازه‌تری را برروی پژوهشگران بگشاید و موجب شود تا به این ثروت عظیم ملی تنها به چشم آثار ادبی نگریسته نشود.
در نوشتار حاضر، امثال فارسی با رویکردی منطقی بررسی شده و از آنجاکه برخی از ادب‌دوستان و ادب‌پژوهان در وادی امثال، جایگاهی برای علم منطق قائل نیستند، ابتدا بر تثبیت این جایگاه دلایل لازم اقامه و سپس براساس اصول و قواعد منطقی، سبک‌های مختلف مثل‌های مغالطه‌آمیز شناسایی شده است. نگارنده به‌هیچ‌وجه حذف مثل‌های غیرمنطقی را از مجموعة امثال پیشنهاد نمی‌کند به همین دلیل، توصیه‌نامة منطقی تدوین مثل‌های فارسی ارائه خواهد شد تا تدوین‌کنندگان فرهنگ‌ها با رعایت مفاد این توصیه‌نامه، مخاطبان را به برداشت صحیح و کاربرد درست مثل‌های منطقی و نیز اجتناب از کاربرد مثل‌های مغالطه‌آمیز رهنمون سازند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study and Analysis of Mental Errors of Public Wisdom in Persian Proverbs

نویسنده [English]

  • Jamileh Fatemi
Scientific board member of Payame Noor University. Department of Theology (Philosophy)
چکیده [English]

The great and lasting treasury of the Persian proverbs and wisdoms is full of epistemological, religious, ethical and philosophical teachings and principles. They contain the theories of other sciences as sociology, logic and politics.
Therefore we must not study them only from the view point of literature.
The study of other aspects will show new dimensions to the researchers who can have a different look other than merely literary works at this great national wealth.
In this article I studied the proverbs by logical methods. Since some of Iranian literary researchers deny the place of logic in the proverbs, I have demonstrated this point of view then I study the irrational proverbs. It is obvious that I don’t suggest the omission of irrational proverbs, but I present and tender a logical directory to writing the proverbs, so that the writers and collectors of the proverbs observe it, and lead users to correct understanding and suitable usage in order to prevent the use of irrational and incorrect proverbs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • maxim
  • Proverb
  • Logic
  • Fallacy