نگاهی به لغزش‎ها و خطاهای موجود در دیوان سیف اسفرنگی تصحیح فرزاد جعفری

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ماکو، دانشگاه آزاد اسلامی، ماکو، ایران

چکیده

سیف‌الدین اسفرنگی از شاعران اواخر سدة ششم و اواسط سدة هفتم ه.ق است. تنها اثری که از این شاعر برجای مانده دیوان اوست. دیوان اسفرنگی نخست‌بار در سال 1357ش در پاکستان تصحیح و چاپ سنگی شده است. این دیوان در سال 1396 توسط فرزاد جعفری تصحیح شد؛ نسخه‌های چندی از این اثر در دست است که می‌توان به نسخه‎های کتابخانه عمومی دولتی روسیه،نسخة کتابخانة گنج بخش پاکستان، دستنویس کتابخانة طوپقاپوسرای ترکیه، دستنویس کتابخانة سپهسالار و ... اشاره کرد. جعفری از میان نسخ، نسخة کتابخانه دولتی روسیه(A )را نسخه اساس برگزیده و از دیگر نسخه‎ها نیز در تصحیح بهره برده است. با این که تصحیحی که ارائه شده علمی و منتقدانه است ولی خطاها و لغزش‌هایی در آن دیده می‌شود و در پاره‌ای موارد بی‌دقتی در تصحیح آشکار است. مقالة حاضر تلاش دارد به روش علمی و انتقادی برخی از این خطاها و لغزش‌ها را آشکار کرده و تصحیح نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The edition some of errors in the Seif Asfarangi Divan, corrected by Farzad Jafari

نویسنده [English]

  • nurya yahu
Instructor of persian language and literature, Maku branch, Islamic Azad university, Maku-Iran
چکیده [English]

Saif al-Din Asfarangi is one of the Iranian poets in the late sixth and mid-seventh centuries AH. His divan is only surviving work of this poet. Esfarangi Divan firstly corrected and lithographed in Pakistan in 1978. This divan was corrected in 2017 by Farzad Jafari; Several manuscription of this work are available, such as the manuscripts of the Russian State Public Library, the manuscript of the Pakistan Treasure Library, the manuscript of the Turkey Topkapusaray Library, the manuscript of the Sepahsalar Library, and so on. Among the manuscripts, Jafari has chosen the manuscript of the Russian State Library (A) as the basic manuscript and has used other manuscripts in the correction. Although the correction presented is scientific and critical, there are errors and mistakes in it, and in some cases, carelessness in the correction is obvious. The present article tries to reveal and correct some of these errors and mistakes in this correction with a scientific and critical way.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saif al-Din Asfarangi
  • divan
  • correction
  • Farzad Jafari
  1. اسفرنگی، سیف الدین الاعرج(1396). دیوان سیف اسفرنگ، تصحیح انتقای فرزاد جعفری،چ اول، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  2. اسفرنگی،سیف الدین(1357). دیوان، با مقدمه و تصحیح زبیده صدیقی، مولتان پاکستان، وزیر اعوان-قومی ثقافتی مرکز بهبود
  3. اوحدی مراغی(1340). کلیات اوحدی مراغی، تصحیح سعید نفیسی،تهران: امیرکبیر
  4. التفتازانی، سعدالدین(1369). شرح المختصر علی تلخیص المفتاح للخطیب القزوینی؛ تحقیق عبدالمتعال الصعیدی؛ الجزء الثانی؛ چاپ سوم، قم: دارالحکمه
  5. حافظ شیرازی، شمس‎الدین(1366). دیوان غزلیّات، به کوشش خلیل خطیب رهبر، چاپ چهارم ، تهران: انتشارات صفی علیشاه
  6. خاقانی،افضل الدین بدیل(1382). دیوان ،تصحیح و مقدمه و تعلیقات به کوشش ضیاء الدین سجادی،چاپ هفتم،تهران: انتشارات زوار
  7. خلف تبریزی، محمدحسین(1342). برهان قاطع، به اهتمام دکتر محمد معین،چاپ دوم، تهران: کتابفروشی ابن سینا
  8. دولتشاه سمرقندی(1382). تذکره‌الشعراء، به اهتمام و تصحیح ادوارد براون، تهران: اساطیر.
  9. رازی، شمس قیس(بی‎تا). المعجم فی معاییر اشعار العجم، تصحیح علامه محمد قزوینی، تهران: کتابفروشی تهران
  10. سعدی شیرازی، مصلح الدین(1380). غزلیات سعدی، مقابله، اعراب گذاری، تصحیح، توضیح واژه‌ها از کاظم برگ نیسی، چاپ1، تهران: فکر روز
  11. سنایی غزنوی، مجدود بن آدم(1341). دیوان سنایی غزنوی. محمد تقی مدرس رضوی، تهران: کتابخانة ابن سینا.
  12. سنایی غزنوی، مجدود بن آدم(1385). دیوان، به سعی و اهتمام مدرس رضوی، چاپ ششم، انتشارات سنایی
  13. صفا، ذبیح الله(1371). تاریخ ادبیات در ایران،تهران: فردوسی
  14. عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین(1386). مصیبت‌نامه، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی،تهران: سخن
  15. فردوسی، ابوالقاسم(۱۳۸۹)،شاهنامه، به کوشش جلال خالقی‌مطلق و همکاران، ‌تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی
  16. قاآنی شیرازی(1363). دیوان، با مقدمه و تصحیح ناصر هیری، چاپ اول، تهران: انتشارات ارسطو و گلشایی
  17. مصفی،ابوالفضل(1357). فرهنگ اصطلاحات نجومی، تبریز: انتشارات موسسه تاریخ و فرهنگ ایران
  18. منوچهری دامغانی،(1370). دیوان اشعار، به کوشش دکتر محمّد دبیر سیاقی، چاپ اوّل، تهران: انتشارات زوّار
  19. مولوی، جلال الدین محمد(1390). مثنوی معنوی، تصحیح رینولد ا. نیکلسون، چاپ پنجم، تهران: انتشارات هرمس
  20. _______________(1376). کلیات شمس تبریزی، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر،تهران: انتشارات امیرکبیر
  21. میرسلیم، سید مصطفی(1384). دانشنامة جهان اسلام، تهران: نشر بنیاد دائره المعارف اسلامی
  22. ناصرخسرو (1373). دیوان ناصرخسرو، چاپ اول،تهران: انتشارت نگاه و علم
  23. نظامی عروضی سمرقندی، احمد بن عمر بن علی (1375). چهار مقاله، تصحیح محمد قزوینی، تهران: جامی
  24. نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف(1383). کلیّات خمسه، مقدمه و بازنگری م. ظهوریان چاپ دوم، تهران: نشر طلوع
  25. نوشین، عبدالحسین(1363 ). واژه نامک، دربارة واژه‎های دشوار شاهنامه، چاپ سوم،تهران: دنیا.
  26. وفایی، محمد افشین و فیروزبخش، پژمان(1399)، «تصحیح ابیاتی از داستان فرود سیاوخش در شاهنامه»، کهن‎نامۀ ادب پارسی، سال یازدهم، شمارۀ دوم، پاییز و زمستان 1399، 107-87