پیش‌درآمدی بر مطالعة روایت و روایت‌پژوهی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیارادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی

.

چکیده

در روایت‌شناسی که از عمر آن بیش‌تر از چند دهه نمی‌گذرد، نظریه‌پردازان روایت را وسیله‌ای جهت انتقال دانش و معرفت دانسته و دامنة آن را بسی گسترده‌تر از قبل تعریف کرده‌اند. این شاخه از پژوهش ادبی ناظر بر تحلیل روایت و خصوصاً اشکال و انواع راوی و مطالب دیگر است و به‌عنوان نظریه‌ای مدرن عمدتاً با ساختارگرایی اروپایی مرتبط است، هرچند بررسی‌های قدیمی اشکال و صنایع روایی از دوران بوطیقای ارسطو را نیز از آثار مربوط به علم روایت و روایت‌پژوهی می‌توان دانست. در این مقاله هدف ارائۀ تعریفی از روایت، ماهیت، کارکرد و پیشینة تاریخی آن به همراه معرفی برخی نظریه‌پردازی‌های جدیدی است که در چهارچوب آن می‌توان انواع روایت را بررسی کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Introduction into the Study of Narration and Narratology

نویسنده [English]

  • Forough Aqa'ee Meybodi
Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Research Center for Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]

The theorists in the field of narratology, which has been put forth less than a few decades ago, consider the narration as a tool for transfer of knowledge and define it in a broader sense. This branch of literary research is about the analysis of narration, especially the forms and types of narrator and is mainly linked to European structuralism as a modern theory. Nonetheless, the old studies of narrative forms and devices from the Aristotle's Poetic Era too can be considered as works related to the science of narration and narratology. The present paper aims at presenting a definition of narration, nature, function and its historical background as well as introducing some new theories, within the framework of which various type of narration can be studied.

کلیدواژه‌ها [English]

  • literary criticism
  • Structuralism
  • Narration
  • narratology history
  • narration theories
  • plot
  • narrator
منابع
آسابرگر، آرتور (1380). روایت در فرهنگ عامیانه، رسانه و زندگی روزمره، ترجمۀ محمد‌رضا لیراوی، تهران: کانون اندیشۀ ادارۀ کل پژوهش‌های سیما.
احمدی، بابک (1380). ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز.
اخوت، احمد (1371). دستور زبان داستان، اصفهان: نشر فردا.
انوشه، حسن (سرپرست) (1376). دانشنامۀ ادب فارسی، ج 2، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
ایگلتون، تری (1380). پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
پراپ، ولادیمیر (1386). ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمۀ فریدون بدره‌ای، تهران: توس.
تولان، مایکل جی. (1383). درآمدی نقادانه ـ زبان‌شناختی بر روایت، ترجمۀ ابوالفضل حری، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
حدادی، الهام (1388). «رویکردی روایت‌شناختی به داستان دو دنیا» اثر گلی ترقی، فصل‌نامۀ نقد ادبی، س 2، ش 5.
حری، ابوالفضل (1387). «رویکرد روایت‌شناختی به قصص قرآنی»، فصل‌نامۀ نقد ادبی، س 1، ش 2.
سچ ویک، پیتر اندروگاد (1387). مفاهیم بنیادی نظریۀ فرهنگی، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: نشر آگه.
کادن، جی. ای. (1380). فرهنگ ادبیات و نقد، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: شادگان.
کالر، جاناتان (1382). نظریۀ ادبی، ترجمة فرزانه طاهری، تهران: نشر مرکز.
مارتین، دالاس (1382). نظریه‌های روایت، ترجمۀ محمد شهبا، تهران: هرمس.
وبستر، راجر (1382). پیش‌درآمدی بر مطالعة نظریه ادبی، ترجمۀ الهه دهنوی، تهران: سپیدۀ سحر.