ظرفیت‏های نمایشی منظومه زرین‏قبانامه براساس شخصیت‏پردازی سلیمان نبی(ع)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

زرین‌قبا‌نامه یکی از منظومه‌های عصر صفوی است که از ساختار روایی- نقالی عصر صفویه متأثر است و یکی از ویژگی‏های آن محوریت شخصیت سلیمان نبی (ع) است. مسئله پژوهش، رابطه ساختار نقالی-روایی منظومه زرین‏قبانامه و ظرفیت‏های نمایشی این اثر است که به‏ویژه در شخصیت‏پردازی حضرت سلیمان (ع) با انسجام بیشتری خود را نشان داده است. بنابراین پرسش تحقیق این است که چه ظرفیت‏های نمایشی‏ای در شخصیت و شخصیت‏پردازی سلیمان نبی(ع) وجود دارد؟ منظور از ظرفیت‏های نمایشی شخصیت‏پردازی نیز ویژگی‏هایی است که در الگوهای فیلمنامه‏نویسی وجود دارد و مورد توجه فیلمنامه‏نویسان است. در این پژوهش با کنارهم نهادن الگوهای شخصیت‏پردازی نمایشی و شیوه شخصیت‏پردازی منظومه زرین‏قبانامه، سعی شده است جنبه‏های نمایشی این شخصیت کشف و تبیین شود. در مجموع می‏توان گفت: کنش و واکنش‏های سلیمان نبی (ع) در بستر رویدادهایی متنوع و در پیوند با شخصیت‏های اسطوره‏ای و حماسی دیگر، درهم‏تنیدگی جذاب پیرنگ و شخصیت را رقم زده است و ظرفیت نمایشی قابل توجهی برای مخاطب دارد. همچنین وجود کشمکش‏های بیرونی و درونی مرحله‏بندی شده در زندگی روایی در متن نیز، از ویژگی‏های داراماتیک شخصیت‏پردازی سلیمان نبی (ع) در اثر  زرین‏قبانامه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • mohammad najjari 1
  • . . 2
1 member of research association of center of Asian cultural documentation for unesco-tehran
2 .
چکیده [English]

.

-        آیدِنلو. سجاد (الف1392) چند واژه نادر و نویافته در منظومه پهلوانی زرین قبانامه. «فصلنامه علمی-پژوهشی متن شناسی ادب فارسی». دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان.سال چهل و نهم، دوره جدید، سال پنجم، شماره 20(پیاپی 18) صص 21-38
-        آیدِنلو. سجاد (ب1392). برخی نکات و بن‏مایه‏های داستان منظوم پهلوانی عامیانه زرین‏قبانامه: «دو فصلنامه علمی-پژوهشی فرهنگ و ادبیات عامه». دوره1، شماره 1، صص 1-40
-        آیدِنلو، سجاد، (1391)، مطالعه در داستان‏های عامیانه ایرانی: «کتاب هفته»، ش77، خرداد.
-        بلکر. اروین آر (1388). عناصر فیلمنامه‏نویسی. ترجمه محمد گذرآبادی. تهران. هرمس.
-        حیاتی. زهرا (1387). مهرویی و مستوری؛ بازآفرینی منظومه خسرو و شیرین در سینما. تهران: انتشارات سوره مهر
-        حیاتی. زهرا (1393). نقد مطالعات تطبیقی اقتباس در پژوهش‏های ادبی و سینمایی ایران: «فصلنامه علمی-پژوهشی نقد ادبی». شماره27، صص 69-99
-        دمشقی خیابانی، بهمن (1395). مدخل زرین‏قبانامه: «ج چهارم دانشنامه فرهنگ مردم». زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی. تهران: نشر مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
-        زرین قبانامه، منظومه پهلوانی و پیرو شاهنامه از عصر صفویه (1393). مقدمه، تصحیح و تعلیقات: سجاد آیدِنلو. تهران: سخن.
-        سلطانی گِردفرامرزی، علی. (1372). سیمرغ در قلمرو فرهنگ ایران. تهران: مبتکران.
-        سیگر. لیندا (1380). فیلمنامه اقتباسی؛ تبدیل داستان و واقعیت به فیلمنامه. ترجمه عباس اکبری، تهران. نقش و نگار.
-        قائمی. فرزاد (1391) معرفی انتقادی، متن شناسی و نقد متنی حماسه ناشناخته شاهنامه اسدی. «فصلنامه علمی- پژوهشی جستارهای ادبی».شماره 178، صص 105-131.
-        گورین، ویلفرد.ال، (1370)، راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمه زهرا میهن‏خواه، تهران: اطلاعات.
-        لوته،‌ یاکوب (1388). مقدمه‏ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمه امید نیک‏فرجام. چ دوم. تهران: مینوی خرد .
-        مک کی. رابرت (1385). داستان. ساختار. سبک و اصول فیلمنامه نویسی. ترجمه محمد گذرآبادی. چ دوم. تهران. هرمس.
-        مورنو. آنتونیو (1376). یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمه داریوش مهرجویی. تهران: مرکز.
-  نجاری. محمد (1390). تجلی سیمای حسین بن منصور حلاج در آیینه ادبیات نمایشی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد نهران جنوب،استاد راهنما: کامل احمدنژاد، استاد مشاور: اردشیر صالح‏پور.
-        یاحقی. محمدجعفر. (1386). فرهنگ اساطیر و داستان‏واره‏ها در ادبیات فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.