نقد و بررسی ویژگی‌های واژگانی، زبانی، دستوری، و نگارشی منتهی‌الارب

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

فرهنگ‌های دوزبانه از دیرباز مورد توجه اهل لغت و واژه‌شناسان بوده است، زیرا این‌گونه فرهنگ‌ها از یک‌سو رواج زبان مادر و زبان برگردان را درپی داشته و ازسوی دیگر نیاز مترجمان را برآورده می‌ساخته است. چه‌بسا در تألیف فرهنگ‌های دوزبانه واژه‌هایی اصیل به‌کار گرفته شده که امروزه مهجور شده است و با احیای آن‌ها می‌توان به تنقیح و تزکیة زبان یاری رسانید. شاید بتوان گفت بیش‌ترین مزیت تألیف فرهنگ‌های دوزبانه حفظ و حراست از زبانی است که فرهنگی به آن زبان ترجمه می‌شود و شاید این مزیت را باید برای هر کتابی که از زبانی به زبان دیگر برگردان می‌شود، درنظر گرفت. اگر بنا باشد فارسی‌زبانان از هر فرهنگ یا کتابی به زبان اصلی آن بهره ببرند، بی‌گمان به ساختن واژه‌های معادل نخواهند پرداخت و لامحاله این بی‌اعتنایی ضعف زبان فارسی را درپی خواهد داشت. منتهی‌الارب از گونة فرهنگ‌های دوزبانه‌ای است که با وسعتی چشم‌گیر بر پایة قاموس فیروزآبادی و با بهره‌گرفتن از فرهنگ‌های دیگر، از عربی به فارسی برگردان شده است. مقالة حاضر کوششی است به‌منظور شناساندن این فرهنگ و بیان ارزش‌ها و یادکرد کاستی‌های آن، بدان امید که بیش‌تر مورد استفادة دانش‌پژوهان قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Criticism of Cultural Features of Muntaha Al-Arb

نویسنده [English]

  • Seyyed Hamid Tabibian
چکیده [English]

Muntaha Al Arb Fi Loghat El Arab Arabic to Farsi dictionary was written by Abdo
Rahim son of AbolKarim Safi Pour Hendi. This dictionary was compiled based on a
manuscript penned by above author and was published in his time in Calcutta, then a
transcription was conducted on the printed version and it was published for the second
time in Tehran. The author founded this dictionary-which is one of the most validated
and well-known Arabic to Farsi dictionaries-on the translated version of the invaluable
book of ‘Ghamoos’ by Firoozabadi, and he has resolved its deficiencies using a
number of old Arabic and Arabic to Farsi dictionaries, the names of which are given in
the author’s preface.
Traditionally, language experts and terminologists have been interested in bilingual
dictionaries, because, on one hand, they result in extending the range of both source
and translation languages and on other hand, they meet translators’ professional needs.
Muntaha Al Arb Fi Loghat El Arabis also a bilingual dictionary, which is
important due to application of old Farsi words, as well as presentation of precise
equivalents for Arabic words and it contains written, style, grammatical and lexical
features. The present article is attempting to introduce the characteristics of this
dictionary, express its values and mention its deficiencies for further use of the
scholars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Culture
  • feature
  • terminologists
  • Style
  • grammar
  • values
  • deficiencies