زمینه‌شناسی ادبیات خمری و جلوه‌های آن در شعر عربی و فارسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب‌المنادمة) در شکل‌گیری مضمون‌های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه‌بر این، نهضت اجتماعی قرن‌های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه‌ساز شعرهای قلندری قرن‌های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی‌هایی در زمینۀ توصیف آلات بزم و شراب دست زدند که اثر آن در ادبیات فارسی قرن‌های بعد انکارناپذیر است. علاوه‌بر تصاویر بزمی، مضمون‌هایی چون گناه، سرزنش، توبه، و رحمت از ادبیات مجن وارد ادبیات عرفانی شد. در این مقاله، تأثیر متقابل شعر و فرهنگ ایرانی و عربی در یک‌دیگر و شکوفایی زبان در شعرهای تغزلی خمری بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Debates on the Backgrounds of Wine Poetry and its Manifestations in Arabic and Persian Poetry

نویسنده [English]

  • Maryam Mosharraf Al-molk
چکیده [English]

The Wine Poetry has been influenced by several sources. Persian Banquet tradition
had an effect on the Arabic poetry of pre- Islamic and Islamic period. Besides, the
social movement of the first two centuries induced the Decadent Arabic poetry, known
as Mujun. The satiric and protesting aspects within it, made a background for the
Qalandar literature of later centuries. Along with the expressions which were derived
from Banquet tradition, other themes such as Sin and Repentance and Guilt and Mercy
of God, were developed in Mystical literature by means of Mujun Poetry. In this
article, we are going to explain the counter effect of the Persian-Arabic literature along
with the flourishing of lyric language by means of Wine Poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wine Poetry
  • Mujun
  • Tradition of Banquet
  • Khamryy
  • social background
  • Imagery