بررسی دیدگاه عین‌القضات در بارۀ شعر و بررسی اشعار فارسی آثار او

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان

2 دانشیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه کاشان

3 استادیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه کاشان.

چکیده

ادب از سرآمدانِ روزگاران. از ویژگی‌های نوشته‌های او که سرشاراند از نکته‌سنجی‌های عرفانی، حکمی و ...  و این پژوهش به بررسی آن­ها پرداخته، یکی نیز اشعار فارسیی است که بیشتر بی نام گوینده و گاه با نام گوینده در جای‌جای سخنان او آمده و این ویژگی پی‌آمد دیدگاه ویژه­ی او به شعر است. پرسش اصلی این پژوهش یکی دیدگاه ویژه‌یِ قاضی در باره‌ی شعر است و دیگر کیستی و چیستی شاعرانی که بیت‌هایی از آنان آورده. در پاسخ به این پرسش‌ها به شیوه‌ی کتابخانه‌ای نخست دیدگاه پیشرفته‌ی قاضی که شعر را آیینه‌ای می‌داند که هرکس خویشتن خویش را در آن می‌بیند، باز نموده‌ایم. دیدگاهی که با دیدگاه امروزیان درباره‌ی مرگ مؤلف و بی معنی بودن شعر همانند است، و سپس تا آن‌جا اسناد تاریخی یاری کرده‌اند، شاعرانی چون ابوالحسن بستی و یوسف عامری و احمد حمویه و واعظ سرخسی و ... را که قاضی ابیاتی از آنان آورده، شناسانده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که قاضی هم درباره‌ی شعر دیدگاهی پیشرفته داشته و هم نام و نمونه‌هایی از اشعار چند شاعر عارف سده‌های چهارم و پنجم را که جای دیگری نشانی از آن‌ها نیست، زنده نگه داشته.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An investigation of Ein-al-Qadat’s Persian poetry and his views on poetry

نویسندگان [English]

  • Parvin Rabbani 1
  • Sayed Mohammad Rastgoo 2
  • Saeed Kherkhah 3
1 PhD student of Persian language and literature, Islamic Azad University, Kashan Branch
2 Associate Professor, Department of Persian Literature, Kashan University
3 Assistant Professor, Department of Persian Literature, Kashan University.
چکیده [English]

Ein- al-Qadat -Hamadani is one of the phenomes of Islamic-Iranian culture and a pre-eminent in Theosophy, Philosophy, Gnosticism, and Literature in his own era. His writings are abundant with elegant mystic theosophical punctiliousness. The present study aimed at investigating Persian poems mentioned throughout his sayings almost without mentioning the name of their poets. This characteristic is due to his specific attitude towards poetry. The major purposes of the current study are to show Quazi’s particular attitude towards poems and the poets’ identity whose couplets were recounted. Library research revealed Quazi’s meticulous attitude towards poetry in that he sees poem as a mirror in which everybody looks his own identity. This attitude is similar to present-day poets’ views about the death of authors and meaninglessness of poems.  Following that, poets such as AbolhassanBosti, YousefAmeri, AhmadHammuyu, and VaezSerakhsi, whose couplets were recited by Quazi, were presented and investigated. Findings displayed that Quazi had an unconventional and innovative attitude toward poem and he vitalized the name, identity, and samples of some mystic poets of the fourth and fifth century who have been anonymous everywhere else.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Ein-al-Qadat Hamadani
  • the mirror of poetry
  • mystic poetry pre-eminents
  • Tamhidat
  • nameha

مراجع

  1. افلاکی، شمس الدین احمد ( 1362)، مناقب العارفین، به کوشش تحسین یازیجی، تهران، دنیای کتاب.
  2. پور جوادی، نصرالله (1364)، زندگی و آثار شیخ ابوالحسن بستی، تهران، علمی و فرهنگی.
  3. پور جوادی، نصرالله ( 1374)، عین القضات و استادان ا.، تهران، اساطیر.
  4. پور جوادی، نصرالله ( 1358)، سلطان طریقت، تهران، آگاه.
  5. پورنامداریان، تقی(1375)، رمز و داستان های رمزی در ادب فارسی، تهران، علمی و فرهنگی.
  6. جام، احمد(1373)، مفتاح النجات، تصحیح علی فاضل، تهران، علمی و فرهنگی.
  7. جامی، عبدالرحمن(1370)، نفحات الانس، تصحیح محمود عابدی، تهران، اطلاعات.
  8. ذکاوتی، علیرضا (1381)، عین القضات و منتقدان او، در ماتیکان عین القضات همدانی، تدوین پرویز اذکایی، همدان، مادستان.
  9. رازی، نجم الدین (1365)، مرصاد العباد، تصحیح امین ریاحی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  10. راستگو، سید محمد (1384)، «جور دیگر دیدن»، در مطالعات عرفانی، ش2.
  11. سنایی(1386)، غزل‌های حکیم سنایی غزنوی، تصحیح یدالله جلالی پندری، تهران، علمی و فرهنگی.
  12. سید محمد علی حسن خان(1295)، تذکره‌ی صبح گلشن، هند، بهوپال.
  13. سید محمد علی حسن خان (1390)، تذکره‌ی صبح گلشن، تصحیح علی­برزآبادی فراهانی، تهران، اوستا فراهانی.
  14. شفیعی کدکنی، محمدرضا(1367)، مقدمه اسرار التوحید، تهران، آگاه.
  15. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1393)، قلندریه در تاریخ، تهران، سخن.
  16. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1385)، چشیدن طعم وقت، تهران، سخن.
  17. صریفینی، ابراهیم بن محمد(2008)، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیشابور، تحقیق محمد عثمان، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه.
  18. عطار، فرید الدین(1398)، تذکره الاولیاء، تصحیح شفیعی کدکنی، تهران، سخن.
  19. عین القضات، بی تا، شکوی الغریب عن الاوطان الی علماء البلدان، تحقیق عفیف عسیران، پاریس.
  20. عین القضاه، عبداله بن محمد(1395)، نامه های عین القضات همدانی، به اهتمام دکتر علینقی منزوی، دکتر عفیف عسیران، سه جلد، چاپ سوم، تهران، اساطیر.
  21. عین القضاه، عبداله بن محمد (1393)، تمهیدات، مقدمه، تصحیح، تحشیه و تعلیق عفیف عسیران، چاپ اول، تهران، اساطیر.
  22. غزالی، احمد(1359)، سوانح العشاق، تصحیح نصرالله پورجوادی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
  23. الفارسی، ابوالحسن(1384)، 1384، المختصر من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، تحقیق محمد کاظم محمودی، تهران، میراث مکتوب.
  24. فرمنش، رحیم(1360)، احوال و آثار عین القضات، چاپ دوم، تهران، مولی.
  25. فروزانفر، بدیع الزمان(1380)، شرح مثنوی شریف،تهران، علمی و فرهنگی.
  26. مایر، فریتس(1378)، ابوسعید ابوالخیر حقیقت یا افسانه، ترجمه آفاق بایبوردی، تهران، مرکز دانشگاهی.
  27. مایل هروی، نجیب(1374)، خاصیت آینگی، تهران، نی.
  28. مجتبایی، فتح الله(1375)، «داستان ملاقات و مکاتبات بوعلی و بوسعید»، نامه‌ی فرهنگستان، ش6.
  29. منزوی (م. وزین)، علی‌نقی(1375)، نامه‌ی فرهنگستان، ش 5.
  30. میبدی، ابوالفضل(2537)، تفسیر کشف الاسرار، به کوشش علی اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر.
  31. مینوی، مجتبی(1358)، نقد حال، تهران، خوازمی.
  32. نظامی عروضی، احمد بن علی(1385)، چهار مقاله، تصحیح قزوینی و معین، چاپ سوم، تهران، زوار.
  33. هدایت، رضاقلی(1388)، ریاض العارفین، تصحیح ابوالقاسم رادفر و گیتا اشیدری، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

References

 

  1. Aflaaki SH, 1983. Managheb-Al-Aarefin. Compiled by Tahsin Yaziji. Tehran.Donyaye Ketab.
  2. Pourjavadi N, 1985. Abolhassan Bosti’s Life and Works. Tehran. Special cultural and scientific.
  3. Pourjavadi N, 1995. Ein al-Qadzat and Teachers. Tehran.Asatir.
  4. Pourjavadi N, 1985. Sultan-e-Tarighat. Tehran. Agah.
  5. Pournamdarian T, 1996. Ramsey codes and in Persian Literature. Tehran. Special cultural and scientific.
  6. Jaam A, 1994. Muftah al-Najat. Corrected by Ali Fazel. Tehran. Special cultural and scientific.
  7. Jaami A, 1991. Essences of the Holy spirits. corrected by Mahmood Abedi. Tehran. Information.
  8. Zekavati A,2002. Ein al-Qadzat and his Critics, The Matinics of Hamadani(seven words in Mysticism). Authored by Parviz Azkaei. Hamadan. Madistan.
  9. Razi N, 1986. Morsad al-Abad (The Servants' Crossing). Corrected by Amin Riahi. Tehran. Special cultural and scientific publication.
  10.  Rastgoo SM,2005. Another way of seeing. No2. Spiritual Studies journal.
  11. Sanai M, 2007. The wise sonnets of Sanai Ghaznavi. Corrected by Yadollah Jalali Pandari. Tehran. Special cultural and scientific publication.
  12.  HassanKhan SMA, 1917. Golshan Morning Note. India. Bhopal.
  13. HassanKhan SMA, 2011. Golshan Morning Note. Corrected by Ali Borzabadi Farahani. Tehran Avasta Farahani.
  14. Shafiei kadkani MR, 1988. An introduction to The secrets of al-Tawhid in officials of Sheikh Abi Said. Tehran. Agah.
  15. Shafiei kadkani MR, 2016. Qalandria in History. Teharan. Sokhan.
  16. Shafiei kadkani MR, 2006. Tasting the taste of time. Teharan. Sokhan.
  17. Sarifini IbM, 2008. An Extract of Al-Siyagh in history of Nishapur. researched by Muhammad Osman. Cairo. Al-Qaqafa al-Dini'i school.
  18. Attar FaD, 2020. Tazkirat al-Awliya. Corrected by MuhammadReza Shafiei Kadkani. Tehran.Sokhan.
  19. Ein al-Qadat Hamadani. Shakou al-Gharib form al-Awatan into al-ulama al-Baladan. Researched by Afif Asiran.
  20. Ein al-Qadat Hamadani, Ibn-e-Muhammad AL, 2017. Ein al-Qadat Letters. Compiled by Alinaghi Monzavi & Afif Asiran. 3 volumes. 3rd publication. Tehran. Asatir.
  21. Ein al-Qadat Hamadani, Ibn-e-Muhammad AL, 2017.Arrangements – Introduction, correction and annotation and fine suspension  of Afifi Asiran. 1st publication. Tehran.Asatir.
  22. Ghazzali A, 1981. Accusations of Love. Corrected by Nasrollah Pourjavadi. Tehran.  Iran Culture Foundation.
  23. Al-Farsi AH, 2005. Al-Mukhtasar men Kitab Al-Siyaq in the History of Nishapur. Researched by Muhammad Kazem Mahmoodi. Tehran. Mirase Maktoob.
  24. Farmanesh R, 1981. Ein al-Qadat Hamadani’s spirits and works. 2nd edit. Tehram. Mowla
  25. Forouzanfar BZ, 1999. A commentary on Masnawi Sharif. Tehran. Special cultural and scientific publication.
  26. Fritz M, 1999. Abu Said Abu al-Khair: Truth or Legend. Translated by Afagh Baibordi. Tehran. University Publishing Center.
  27.  Mayel Heravi N, 1995. Eindhoven Property. Tehran. Ney.
  28. Mojtabaee F, 1996. The story of the meeting and correspondence between Bouali and Bousaid. Persian Academy letter.no 6. 
  29. Monzavi AN, 1996. Divan Mam & Zain Ahmadkhani. Persian Academy letter.no 5. 
  30. Meibodi A, 1997. Commentary on Kashf al-Asrar. Compiled by AliAsghar Hekmat. Tehran. Amirkabir.
  31. Minooei M,1979. Criticism of the Present. Tehran. Kharazmi. 
  32. Nezami Aruzi ABA, 2007. Four Essays. Corrected by Ghazvini & Moeen. 3rd edit. Tehran. Zavvar.
  33. Hedayat RGH, 2010. Riad-al-Arefin.  Corrected by Abolghasem Radfar & Gita Ashidari. Tehran. Institute for humanities and cultural studies.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار