تحلیل ظرفیت‌های پویانمایی (انیمیشنی) حکایت «اسب آبنوس» هزار و یک شب

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران

چکیده

در دهه‌های اخیر هنر پویانمایی (انیمیشن) به صنعتی بسیار درآمدزا تبدیل شده که با جادوی خود مخاطبان بسیاری را به خود جلب کرده است. اقتباس از متون ادبی یکی از راهکارهای سینما و انیمیشن برای تهیه‌ی فیلمی جذاب است. یکی از مهم‌ترین این متون «هزار و یک شب» است که تطور و گسترش آن در ایران، هند، جهان عرب و غرب، این اثر را برای مخاطبان بسیاری قابل توجه کرده است. در این مقاله نویسنده می‌کوشد با توجه به وجه خیال‌انگیزی و فانتزی حکایت «اسب آبنوس» که یکی از مهم‌ترین لازمه‌های انیمیشن است، با انطباق این حکایت با ساختار فیلم‌نامه پویانمایی (انیمیشنی) به روش توصیفی- تحلیلی، عناصری که به انیمیشنی شدن حکایت «اسب آبنوس» هزار و یک شب کمک می‌کند را شرح دهد و با تأکید بر ظرفیت‏هایی چون فانتزی، بهره‌گیری از ساختار سه پرده نمایشی ارسطویی، بررسی عناصر مهمی چون گره‎افکنی، بحران، اوج و گره‏گشایی؛ کشمکش‏های عمل‎محور و تعلیق‏ساز؛ شخصیت‌پردازی اصولی بر مبنای گفت‏وگو و عمل و صحنه‏ها و موقعیت‎های جذاب مناسب برای فضای پویانمایی، قابلیت‌های این حکایت را به مخاطبان، به‌ویژه فیلم‌سازان و هنرمندان پویانما نشان دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the animation capacities of the story "The Ebony Horse" One Thousand and One Nights

نویسنده [English]

  • Tayebeh Partovirad
Assistant Professor, Faculty of Humanities, Hazrat-e Masoumeh University, Qom, Iran
چکیده [English]

The art of animation, in recent decades, has turened out to a lucrative indusy; hence attractig many audiences across the globe through its enchantment. Adapting from literary texts is one of the strategies applied by  cinema and animation industry to produce an attractive movie. One Thousand and One Night is regarded as one of the most important samples of these foresaid texts that its vast distribution has made this work significant for many audiences in Iran, India, the Arab world and the West.  This study, by highlighting the imaginative and fantasy aspect- as one of the most important prerequisites for animation- of the anecdote of "Ebony Horse" , intends to adapt the aectode with the structure of the animated screenplay in a descriptive-analytical approach to explain the elements that are influential in making its animation. Furthermore, it aims to indicate the capacities of this anecdote to the audience particularly to the directores by highlighting aspects such as: subject and story; utilizing the structure of Aristotelian triad theatrical scenes including dilemma, crisis, climax, and solution; practical and suspenseful conflicts; charactrization based on dialogue and action as well as interesting fantasy scenes and situations suitable for animation, the characters show the audience the capabilities of this anecdote.

کلیدواژه‌ها [English]

  • literature
  • animation
  • adaptation
  • One Thousand and One Night
  • Ebony Horse
  1. آقاخانی، ایوب (1387). اصول درام‌نویسی برای رادیو، تهران: نمایش.
  2. ارسطو، فن شعر (1387). فن شعر، ترجمه عبدالحسین زرین­کوب. تهران: ‌امیرکبیر.
  3. استانیسلاوسکی، کنستانتین (1395)، آخرین درس بازیگری، ترجمه مهین اسکویی و ناصر حسینی مهر، تهران: نگاه.
  4. اسدی، رحیم (1389). «سهم هزار و یک شب در انیمیشن جهانی»، رشد آموزش هنر، شماره 2، دوره هفتم، صص 43-46.
  5. اسلامی، وحید (1385). «درگیری با رؤیاهای عاریتی: مقایسه جایگاه انیمیشن با سینمای زنده در رویاسازی»، دوره شانزدهم فارابی، شماره دوم. صص 119- 122.
  6. اگری، لاجوس (1364). فن نمایشنامه­نویسی، ترجمه مهدی فروغ، تهران: نگاه.
  7. اوحدی، مسعود (1383). «تعبیر سینمای هالیوود از افسانه‌ی «هزار و یک شب»، فصلنامه هنر، شماره 61.
  8. بولتن، مارجوری (1380). «ادبیاتی که راه می‌رود». ترجمه‌ یدالله آقا عباسی. مجله نمایش. سال چهارم. شماره 37.
  9. بیضایی، بهرام (1391). هزار افسان کجاست؟، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. 
  10. تهرانی، مهدی (1382). «جایگاه کمپانی‌های بزرگ و استودیوهای مستقل در روند رشد و فراگیری سینمای انیمیشن (1927-2003)»، دوره سیزدهم فارابی، شماره اول. ص 144.
  11. جواهریان، مهین (1378). تاریخچه انیمیشن در ایران، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
  12. جهازی، ناهید (1390). «شیوه‌های تبدیل افسانه به انیمیشن»، فصلنامه فرهنگ مردم ایران، شماره 74. صص 34- 47 .
  13. حبیبی، شهاب (1390). «روش‌های ساخت انیمیشن: بخش نخست انیمیشن‌های سنتی»، شبکه، ص 244.
  14. داوسن، س. و (1392). درام، ترجمه فیروزه مهاجر، تهران: مرکز.
  15. سکستون، آدام (1390). «ساختار داستان کلاسیک با پی‌رنگ آغاز می‌شود»، ترجمه محمد گذرآبادی، فصلنامه سینمایی فارابی، دوره هفدهم، شماره چهارم، صص 37- 42.
  16. سیگر، لیندا (1383). بازنویسی فیلمنامه، ترجمه عباس اکبری، تهران: سوره مهر.
  17. شارف، استفان (1393). عناصر سینما (درباره نظریه تاثیر زیبایی شناسی سینمایی)، ترجمه محمد شهبا و فریدون خامنه پور، تهران: هرمس.
  18. شریفی، محمد (1397). فرهنگ ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ نشر نو.  
  19. شهبازی، شاهپور (1392). تئوری­های فیلم­نامه در سینمای داستانی، تهران: زاوش.
  20. صدیق، یوسف (1385). «فانتزی در انیمیشن»، فارابی، دوره شانزدهم، شماره دوم. صص 191- 209.
  21.  جعفرزاده، مهیار (1385). «نگاهی به سرزمین‌های تخیلی در قصه‌های فانتزی (برگرفته از انیمیشن مگزین)»، فارابی، شماره 62، صص211- 217.
  22. ضیایی، محمدرفیع (1385). «چقدر به نقش ادبیات در انیمیشن معتقدیم؟» ادبیات و پویانمایی، فارابی 62، صص 123-138.
  23. عبدعلی، محمد (1382). «انیمیشن و واژه‌های معادل آن در زبان فارسی»، کتاب ماه هنر، شماره 59 و 60، صص 89-91.
  24. علمداری، امیرمسعود (1390)، «توقف سینمای زنده؛ آغاز سینمای انیمیشن»، پیل­بان: ص 109-110.
  25. فرمانی- علیرضا (1386). «بحران رقابت در انیمیشن ایران»، نقد سینما، شماره 19، ص 6-7.
  26. فیض، فائزه (الف 1385). «تفاوت‌های بازیگری در انیمیشن»، فارابی، دوره شانزدهم، شماره دوم ص 186- 182.
  27. -------- (ب 1385). «مجموعه مقالات تخصصی انیمیشن؛ ویژه ایده­یابی»، سیمیا، کتاب اول و دوم، تهران: دانشگاه هنر، ص 169.
  28. فیلد، سید (1379). تلما و لوئیز، ترجمه عباس اکبری، تهران: فرهنگ کاوش.
  29. ------ (1393). راهنمای فیلمنامه نویس، ترجمه عباس اکبری، تهران: نیلوفر.
  30. قادری، نصرالله (1394). آناتومی ساختار درام، تهران: نیستان.
  31. کشاورز، اردشیر (1389). فیلمنامه نویسی برای انیمیشن، تهران: دانشکده صداوسیما.
  32. گذرآبادی، محمد (1393). فرهنگ فیلمنامه، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.  
  33. گلی­زاده، پروین و علی یاری (1388). «بررسی قابلیت‌های نمایشی داستان حسنک وزیر در تاریخ بیهقی»، مجله علمی پژوهشی جستارهای ادبی، شماره 166، صص 86-69.
  34. محجوب، محمدجعفر (1383). ادبیات عامیانه در ایران، به کوشش حسن ذوالفقاری، تهران: چشمه.
  35. مرادی، شهناز (1368). اقتباس ادبی در سینمای ایران، تهران: آگاه.
  36. مکی، ابراهیم (1397). شناخت عوامل نمایش، تهران: سروش.
  37. مک‌کی، رابرت (1397). داستان: ساختار، سبک و اصول فیلم­نامه­نویسی، ترجمه محمد گذرآبادی، تهران: هرمس.
  38. نظری، شهروز (1382). «واژه فانتزی در انیمیشن»، کتاب ماه هنر، شماره 59 و 60.
  39. وانوا، فرانسیس (1388). فیلم­نامه­های الگو، الگوهای فیلم­نامه، ترجمه داریوش مودبیان، تهران: قاب.
  40. وبر، مریلین (1391). فیلمنامه­نویسی انیمیشن، ترجمه حسین فراهانی، تهران: ساقی.
  41. هاچن، لیندا (1396). نظریه­ای در باب اقتباس، ترجمه مهسا خداکرمی، تهران: مرکز. 
  42. ---------- (1383). هزار و یک شب. ترجمه عبداللطیف تسوجی تبریزی، جلد اول، تهران: هرمس.

 

 

 

  1. Aristotle (1983). Rhetoric. Trans.W.R. Roberts. (The modern library):New York.
  2. Bendazzi, Giannalberto (2017).ANIMATION: A WORLD HISTORY, New York, NY : Routledge
  3. Beidemuhle, Tobias (2012). Camera Movement: Historical Overviewand Application in Madly Unto Eternity, MFA. Savannah College of Art and Design.
  4. Blazer, Liz (2016), ANIMATED STORYTELLING :Simple Steps For Creating Animation and Motion Graphics 1st Edition, Kindle Edition. A documental approach to adventure game development. Sci.Comput. Programming 67(1):3-31. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.scico.2006.07.003.
  5. Bordwell, david and Thompson, Krisrin (1995). Film Art: An Introduction, New York, Mc Graw-Hill.
  6. Block B (2007). The Visual Story: Creating the Visual Structure of Film,TV and Digital Media (Second Edition ed.). New York: Focal Press.
  7. Chatman, Seymour. (1990). Coming to Terms: The Rhetoric of Narrative in
  8. Furniss Maureen (2016). A New History of Animation. New York : Thames & Hudson.
  9. Halliwell, Stephan (1987). The Poetics of Aristotle, London: Duckworth.
  10. Letwin, David & Joe Stockdale and Robin Stockdale (2008), The Architecture of Drama, Lanham, Maryland
  11. McFarlane, Brian (1996). Novel to Film: An Introduction to the Theory of Adaptation, Clarendon Press, Oxford
  12. Sanders, Julie. (2006). Adaptation and Appropriation (The New CriticalIdiom).London: Routledge.
  13. Trottier, David) 1998(, The Screenwriter's Bible, Silman James, pp. 5–7.
  14. Willis, Edgar E. (1967). Writing Television and Radio Programs, Rinehart and Winston, the University of Michigan.