شاهنامهی فردوسی یکی از برجستهترین متون کهن در ژانر داستان است که پس از گذشت قرنها با اسلوب داستاننویسی مدرن مطابقت میکند. داستان رستم و اسفندیار از فنّیترین داستانها از حیث پیرنگ، شخصیتپردازی و گفتگو است. محبوبیت این داستان بهگونهای است که همهی فارسیزبانان دو شخصیت اصلی داستان را میشناسد. در این پژوهش تلاش شده است تا دلایل محبوبیت و ماندگاری این دو شخصیت و ویژگیهای اخلاقی آنان با تکیه بر گفتگوها و کشمکشهایشان تبیین و تحلیل شود. یکی از دلایل موفقیت فردوسی در شخصیتپردازی رستم و اسفندیار، ظرفیت بالایی است که این داستان از حیث عنصر گفتگو دارد. کثرت گفتگو فرصت بیشتری را برای پرداختن به دغدغهها، کشمکشها و روحیات در اختیار داستانپرداز قرار میدهد و به او کمک میکند تا از لایههای پنهان شخصیتها پرده بر دارد. با مطالعهی داستان رستم و اسفندیار مشخص میشود که بخش محدودی از داستان به کشمکش جسمانی اختصاص دارد و کشمکشهای درونی (عاطفی،ذهنی و اخلاقی) در قالب گفتگو و تکگویی نقش گستردهتری را ایفا میکنند. در تحلیل دو شخصیت اصلی نیز دیده میشود که اسفندیار کشمکشهای فراوانی با دوست و دشمن دارد و علاوه بر کشمکشهای بیرونی، وی دچار کشمکش درونی است اما تنها کشمکش حقیقی رستم در این داستان، با اسفندیار است. در انتها ویژگیهای کشمکش نمایشی به عنوان خلاقانهترین نوع کشمکش در این مقاله معرفی شده است. بدینگونه که شاعر برای برجستهسازی و عینیت بخشیدن به تقابل و کشمکش میان شخصیتها، کشمکش زبانی و جسمی (دیالوگ و اکشن) را با یکدیگر همراه میکند. این همراهی و ملازمت میان گفتگو و عمل موجب جذابیت و تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب میشود.
روحانی راوری, زهرا, قبادی, حسینعلی, بزرگ بیگدلی, سعید, & موسوی, مصطفی. (1401). تحلیل شخصیت رستم و اسفندیار بر اساس عنصر کشمکش. کهننامه ادب پارسی, 13(1), -. doi: 10.30465/cpl.2021.6519
MLA
زهرا روحانی راوری; حسینعلی قبادی; سعید بزرگ بیگدلی; مصطفی موسوی. "تحلیل شخصیت رستم و اسفندیار بر اساس عنصر کشمکش". کهننامه ادب پارسی, 13, 1, 1401, -. doi: 10.30465/cpl.2021.6519
HARVARD
روحانی راوری, زهرا, قبادی, حسینعلی, بزرگ بیگدلی, سعید, موسوی, مصطفی. (1401). 'تحلیل شخصیت رستم و اسفندیار بر اساس عنصر کشمکش', کهننامه ادب پارسی, 13(1), pp. -. doi: 10.30465/cpl.2021.6519
VANCOUVER
روحانی راوری, زهرا, قبادی, حسینعلی, بزرگ بیگدلی, سعید, موسوی, مصطفی. تحلیل شخصیت رستم و اسفندیار بر اساس عنصر کشمکش. کهننامه ادب پارسی, 1401; 13(1): -. doi: 10.30465/cpl.2021.6519
)