تحلیل حکایت‌های بازنویسی شده کلیله و دمنه براساس انواع اقتباس

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ،گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد. شهرکرد. ایران.

2 دانش آموخته ،زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه شهرکرد. شهرکرد. ایران

چکیده

حکایات و داستان‌های کهن (کلیله و دمنه) به دلیل داشتن ظرفیت‌های آموزشی و مضامین عالی و ناب تربیتی، منابع بسیار مناسبی برای تربیت، پرورش و شکوفا کردن استعدادهای کودکان و نوجوانان محسوب می‌شوند. هدف پژوهش حاضر تحلیل داستان­های بازنویس شده کلیله و دمنه بر اساس انواع اقتباس است. روش تحقیق به صورت تحلیل محتواست. ضمن بررسی تعریف اقتباس و انواع، نویسندگان برای انجام یک اقتباس خلاق و مناسب راهکارها و معیارهای مختلفی را ارائه داده­اند. انتخاب عنوان مناسب و خلاق، استفاده از شگردهای سپید نویسی و شکاف گویا، خلاقیت در شروع و پایان بندی داستان­ها، گسترش طرح حکایت و قصه­های کهن از طریق افزایش تعداد حوادث داستان، افزایش کشمکش­ها و.. از مهم­ترین مولفه­های یک اقتباس خلاق و آزاد از متون کهن از جمله کلیله و دمنه است. نتایج پژوهش نشان داد که از میان آثار بررسی شده چهار گروه بازنویس، علیرغم آن که هر چهار گروه از معیارهای بازنویسی خلاق استفاده‌ی چندانی نکرده­اند؛ اما داود لطف الله و مژگان شیخی، بر حسب میانگینی که به دست آمد، نسبت به دو بازنویس دیگر یعنی مهدی آذر یزدی و رضا شیرازی، بیشتر از شاخصه‌های اقتباس خلاق در داستان‌های خود استفاده نموده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of rewritten anecdotes of Kelileh and Demneh based on types of adaptations

نویسندگان [English]

  • Sajad Najafibehzadi 1
  • Zahra Edraki 2
1 Assistant Professor , Persian Language and Literature, Shahrekord University. Shahrekord. Iran.
2 Educated, Persian Language and Literature, Shahrekord University. Shahrekord. Iran.
چکیده [English]

Ancient anecdotes and stories (Kelileh and Demneh) are considered to be very suitable resources for training, nurturing and flourishing the talents of children and teenagers due to their educational capacities and excellent and pure educational themes. The purpose of the current research is to analyze the rewritten stories of Kelileh and Demneh based on the types of adaptation. The research method is content analysis. While examining the definition of adaptation and its types, the authors have presented various strategies and criteria to carry out a creative and suitable adaptation. Choosing a suitable and creative title, using white writing techniques and telling gaps, creativity in the beginning and ending of stories, expanding the story and old stories through increasing the number of events in the story, increasing conflicts, etc. are important. It is the most important component of a creative and free adaptation of ancient texts, including Kelileh and Demneh. The results of the research showed that among the reviewed works of four rewriting groups, despite the fact that all four groups did not use creative rewriting criteria much; But Davoud Lotfollah and Mozhgan Sheikhi, according to the average that was obtained, compared to the other two rewriters, namely Mehdi Azar Yazdi and Reza Shirazi, have used more features of creative adaptation in their stories.
Keywords: Text rewriting, Kelileh and Demneh, rewriting, adaptation.
 
  Introduction
The aim of the current research is to analyze the rewritten stories of Kelileh and Demneh based on the types of adaptation. For this review, the works of four groups of rewriters have been analyzed and evaluated. The research questions are: 1. which group of rewriters, according to the types of adaptation, has presented a more suitable and creative rewriting for the age group of the child? What are the most important criteria for choosing a creative and appropriate rewrite? Are these criteria seen in the investigated stories?
 Research Methodology
The method of collecting information in this research is the examination of library documents and the descriptive-analytical research method. The rewritten stories of Kelileh and Demneh with the original text were analyzed based on the types of adaptation. For this review, the rewritten stories of four authors (Azarizdi, Sheikhi, Lotfollah and Shirazi) were selected. The rewrites have been analyzed based on the types of adaptation.
Result
We determined the extent to which the mentioned rewriters used the criteria and indicators of rewriting and creative adaptation by taking an overall average of the rewriters' use of the stated indicators and we reached the conclusion that despite the fact that all four groups use creative rewriting criteria a lot. have not done; But Davoud Lotfollah and Mozhgan Sheikhi, according to the average that was obtained, compared to the other two rewriters, Mehdi Azarizdi and Reza Shirazi, have used more creative adaptation features in their stories. Illustrative gap or white writing is one of the suitable ways to enter the field of creative rewriting and improve simple and basic rewriting. Authors can provide the reader's participation by putting language and content gaps in the story.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Text rewriting
  • Kelileh and Demneh
  • rewriting
  • adaptation
آذریزدی، مهدی.(1400). قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب. تهران: امیرکبیر.
ارمیان، جمشید (1353) گفتگویی با رابرت بولت، مجله سینما، تهران، شماره 9.
بابوئی ملک‌رودی، فرنگیس. (1396). نقد و بررسی داستان‌های بازنویسی و بازآفرینی شده از اشعار پروین اعتصامی برای کودکان. کارشناسی ارشد. دانشگاه گیلان.
بشیری، محمود، اقاجانی، سمیه (1395) «بررسی تطبیقی عنوان در رمان­های ادبیات پایداری با تکیه بر رمان­های دا و ام سعد»، مجله متن پژوهی ادبی، سال20، شماره 68، صص 93-114.
بویری، عاطفه. (1397). بررسی و تحلیل دو عنصر شروع و پایان بندی در داستان کوتاه فارسی؛ از انقلاب اسلامی تا پایان دهه 80. کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز.
بیشاب، لئونارد. (1394). درس‌هایی درباره داستان نویسی، ترجمه محسن سلیمانی. تهران: سوره مهر.
پایور، جعفر. (1380). شیخ در بوته. تهران: اشراقیه.
جلالی، مریم (1393) شاخص­های اقتباس در ادبیات کودک و نوجوان؛ نگاهی نو به بازنویسی و بازآفرینی، تهران: نشر طراوت.
جلالی، مریم؛ پورخالقی، مه‌دخت. (1392). «اقتباس مفهومی و نگارشی از شاهنامه در ادبیات کودک و نوجوان ». مجله مطالعات ادبیات کودک. دوره4. شماره 2. 1 تا 18.
سنجری، جمیله. (1384). نقد و بررسی آثار بازنویسی از کلیله و دمنه، مرزبان‌نامه و منطق‌الطیر برای کودکان و نوجوانان. کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی کرج .
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386) زمینه اجتماعی شعر فارسی، تهران: زمانه و اختران.
شیخی، مژگان. (1396). قصه‌های شیرین ایرانی 1، کلیله و دمنه. تهران: سوره مهر.
شیرازی، رضا. (1389). قصه‌های کلیله ودمنه 1. تهران: پیام محراب.
صالحی، ساره، راستگو، سید محمد، محمدرضا یوسفی و فاطمه سادات طاهری، (1398) «بررسی­عنوان داستان­های جنگ حوزه کودک و نوجوان»، مجله فنون ادبی، دوره 11، شماره2، صص51-68.
فیلد، سید (1389) چگونه فیلم نامه بنویسیم؟ ترجمه مسعود مدنی؛ تهران: انتشارات رهروان.
کنگرانی، منیژه (1388) مجموعه مقالات چهارمین هم ­اندیشی نشانه ­شناسی هنر به انضمام مطالعات هم اندیشی سینما. تهران: فرهنگستان هنر.
لطف الله، داود. (1399). قصه‌های خواندنی کلیله و دمنه. تهران: نشر پیدایش.
محمدی، ابراهیم وطاهره قاسمی دورآبادی (1392). «بررسی و تحلیل عنوان کتاب‌ها و سروده‌های مهدی اخوان ثالث»، ادب فارسی، سال 6، شماره 1، صص77-92.
مشرف آزاد تهرانی، محمد. (1354). «بازآفرینی در ادبیات کودکان ایران». فصل‌نامه کانون پرورش فکری. شماره 3 و 4. صص 57 تا 65.
منشی، ابوالمعالی نصرالله. (1388). کلیله و دمنه. تصحیح و توضیح مجتبی مینوی.
میرصادقی، جمال. (1380). واژه‌نامه هنر داستان‌نویسی.  تهران: کتاب مهناز.
نجفی بهزادی، سجاد؛ صفری، جهانگیر. (1399). بررسی شیوه‌های بازنویسی آثار ادبی کهن برای نوجوانان. شهرکرد: دانشگاه شهرکرد.
نعمت اللهی، فرامرز.(1385). ادبیات کودک و نوجوان (شناسایی، ارزشیابی، ارزش ‌گذاری). تهران: مدرسه.
نیکولایوا، ماریا (1387) «فراسوی دستور داستان»، در دیگرخوانی‌های ناگزیر، ترجمه‌ مرتضی خسرونژاد، تهران: کانون پرورش فکری کودک ونوجوان.
وانوا، فرانسیس. (1379). فیلمنامه‌های الگو، الگوهای فیلمنامه، ترجمه داریوش مؤدبیان. تهران: سروش.
یونسی، ابراهیم. (1388). هنر داستان‌نویسی، چاپ ششم. تهران: نگاه.
Hutcheon, Linda (2006). A Theory of Adaptation. New York: Routledge.
Sansres, J. (2006). Adaptation and Appropriation. Londen and New York: Routledge.